Erginlik (Reşit Olma), kişinin tam ehliyetli sayılarak kendi fiilleriyle hak edinebilmesi ve borç altına girebilmesidir. Türk Medeni Kanunu'na göre normal erginlik yaşı 18'in doldurulmasıdır. Ancak kanun koyucu, bazı özel durumlarda ve küçüğün menfaatinin gerektirdiği hallerde, 18 yaşından önce de erginliğin kazanılmasına (Erken Erginlik) imkan tanımıştır.

Ankara Medeni Hukuk Avukatı olarak, erken erginliğin iki temel yolu olan "Evlenme Yoluyla Erginlik" ve "Mahkeme Kararıyla Erginlik (Kazai Rüşt)" konularında hukuki danışmanlık ve dava takip hizmeti sunmaktayız. Bu karar, küçüğün velayet altından çıkmasını ve kendi ayakları üzerinde durmasını sağlayan önemli bir hukuki statü değişikliğidir.

1. Evlenme Yoluyla Erginlik (TMK m. 11)

Medeni Kanun'a göre evlenme, kişiyi ergin kılar. Evlenen kişi 18 yaşını doldurmamış olsa bile, evlendiği andan itibaren reşit sayılır ve tam ehliyet kazanır.

Evlenme Yaşı

• Olağan Evlenme Yaşı (17 Yaş): 17 yaşını dolduran erkek veya kadın, yasal temsilcisinin (veli/vasi) izniyle evlenebilir.
• Olağanüstü Evlenme Yaşı (16 Yaş): Hakim, olağanüstü durumlarda ve pek önemli bir sebeple (örneğin gebelik) 16 yaşını doldurmuş olan erkek veya kadının evlenmesine izin verebilir. Bu durumda anne-baba veya vasi dinlenir.

Not: Evlenme ile kazanılan erginlik kesindir. Boşanma veya eşin ölümü halinde erginlik kaybedilmez, kişi tekrar velayet altına girmez.

2. Mahkeme Kararıyla Erginlik (Kazai Rüşt - TMK m. 12)

Evlenme söz konusu olmasa bile, mahkeme kararıyla bir küçüğün ergin kılınması mümkündür. Buna "Kazai Rüşt" denir. Şartları şunlardır:

• 15 Yaşını Doldurma: Küçüğün en az 15 yaşını doldurmuş olması gerekir.
• Küçüğün İsteği: Küçüğün kendi rızası ve talebi olmalıdır.
• Velinin İzni: Küçüğün velisinin (anne-baba) rızası alınmalıdır.
• Menfaat Şartı: Ergin kılınmanın küçüğün menfaatine olması gerekir (Örneğin ticari hayata atılacak olması veya önemli bir malvarlığını yönetecek olması).

3. Erginlik Davası Nerede Açılır? (Görev ve Yetki)

Kazai rüşt davası, çekişmesiz yargı işidir ve basit usulle görülür:

• Görevli Mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi.
• Yetkili Mahkeme: Küçüğün yerleşim yeri mahkemesi.
• Süreç: Mahkeme, küçüğü ve veliyi dinler, gerekirse sosyal inceleme yaptırır ve menfaat şartının oluştuğuna kanaat getirirse erginliğe karar verir.

Sıkça Sorulan Sorular (Erken Erginlik)

Soru: Ergin kılınan kişi tekrar velayet altına girer mi?

Hayır. Mahkeme kararıyla veya evlenmeyle kazanılan erginlik kesindir. Kişi, karar tarihinden itibaren 18 yaşını doldurmuş gibi tam ehliyetli sayılır ve anne-baba velayetinden çıkar.

Soru: Ergin kılınan kişi oy kullanabilir mi?

Hayır. Ergin kılınmak (kazai rüşt), sadece Medeni Hukuk (sözleşme yapma, dava açma) anlamında ehliyet sağlar. Seçme ve seçilme hakkı, ehliyet alma yaşı gibi kamu hukuku kısıtlamaları (Anayasa'daki 18 yaş şartı) devam eder.

Soru: 16 yaşındayım, ailem izin vermiyor, evlenebilir miyim?

Kural olarak hayır. Olağanüstü evlenme (16 yaş) için hakimin izni gerekir. Hakim, bu izni verirken "anne-baba veya vasiyi" dinlemek zorundadır. Ancak haklı bir sebep olmaksızın izin vermiyorlarsa, hakim takdir yetkisini kullanarak evlenmeye izin verebilir.