Boşanan kadının hakları, Türk Medeni Kanunu tarafından güvence altına alınan ve boşanma sürecinde kadının mağduriyetini önlemeyi amaçlayan hukuki düzenlemeler bütünüdür. Boşanma, sadece evliliğin sonlanması değil; kadının ekonomik geleceğinin, barınma ihtiyacının ve çocuklarıyla ilişkisinin yeniden düzenlenmesi sürecidir.

Ankara Boşanma Avukatı olarak, kadın müvekkillerimizin en çok nafaka, tazminat, ziynet eşyaları ve velayet konularında hak kaybı yaşadığını görmekteyiz. Özellikle şiddet mağduru kadınlar için alınacak 6284 sayılı koruma kararları ve evden uzaklaştırma tedbirleri hayati önem taşır.

1. Boşanan Kadının Nafaka Hakları

Kanun, kadının boşanma nedeniyle yoksulluğa düşmesini önlemek için üç tür nafaka öngörür:

Tedbir Nafakası (Dava Süresince)

Boşanma davası açılır açılmaz, kadının ve çocukların geçimi için mahkemece bağlanan geçici nafakadır. Kusur aranmaz; kadının çalışıyor olması nafaka almasına engel değildir (geliri yetersizse).

Yoksulluk Nafakası (Süresiz)

Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan ve kocasına göre daha az kusurlu olan kadına bağlanan süresiz nafakadır. Zina gibi ağır kusur halleri dışında genellikle bağlanır.

İştirak Nafakası (Çocuk İçin)

Velayeti anneye verilen çocuklar için babanın ödediği bakım ve eğitim parasıdır. Anne kusurlu olsa bile çocuk için bu nafakayı alma hakkı vardır.

2. Maddi-Manevi Tazminat ve Mal Rejimi

Kadın, boşanmadaki kusuru daha az ise şu tazminatları talep edebilir:

• Maddi Tazminat: Boşanma yüzünden mevcut veya beklenen menfaatleri (örneğin kocasının sigortasından yararlanma, miras hakkı) zedelenen kadın için ödenir.
• Manevi Tazminat: Kişilik haklarına saldırı (şiddet, hakaret, aldatma) nedeniyle duyulan acı ve elem için ödenir.
• Mal Paylaşımı: 2002 sonrası evliliklerde edinilen mallar (ev, araba, birikim) yarı yarıya paylaşılır. Kadın, tapu kocasının üzerine olsa bile bu malların yarısını talep edebilir (Katılma Alacağı).

Ziynet Eşyası (Düğün Altınları)

Yargıtay'ın yerleşik içtihadına göre; düğünde takılan altınlar ve paralar kadına aittir. Koca bu altınları borç ödemek veya ev almak için bozdurmuş olsa dahi, boşanmada kadına iade etmek zorundadır.

3. Velayet Hakkı ve Kadının Soyadı

Velayet konusunda ana kriter "çocuğun üstün yararı"dır. Küçük yaştaki çocukların (özellikle 0-7 yaş) anne bakımına muhtaç olduğu kabul edilir ve velayet genellikle anneye verilir.

Kocanın Soyadını Kullanma

Kadın boşanınca kural olarak kızlık soyadına döner. Ancak; kocasının soyadını kullanmakta menfaati varsa (örneğin iş hayatında tanınırlık) ve bu durum kocaya zarar vermiyorsa, hakimden izin alarak boşandığı eşinin soyadını kullanmaya devam edebilir.

Sıkça Sorulan Sorular (Kadın Hakları)

Soru: Şiddet görüyorum, evden uzaklaştırma alabilir miyim?

Evet. 6284 sayılı Kanun gereği, şiddet uygulayan veya tehdit eden eş hakkında derhal 1 aydan 6 aya kadar evden uzaklaştırma kararı aldırabilirsiniz. Bu karar için darp raporu şart değildir, beyanınız yeterlidir.

Soru: Evi terk edersem haklarımı kaybeder miyim?

Hayır. Şiddet, hakaret veya huzursuzluk nedeniyle can güvenliğiniz yoksa evi terk etmek hakkınızdır. Bu durum sizi "kusurlu" yapmaz, aksine haklı olduğunuzu gösterir. Tazminat ve nafaka haklarınız devam eder.

Soru: Çalışan kadın nafaka alabilir mi?

Evet. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu kararlarına göre, asgari ücretle çalışmak kadını yoksulluktan kurtarmaz. Eğer boşanma yüzünden refah seviyeniz düşecekse, çalışan kadın olsanız bile yoksulluk nafakası alabilirsiniz.