Kamulaştırmanın Hukuki Şartları (Anayasa ve Kamu Yararı)

Kamulaştırma yetkisinin kullanılabilmesi için öncelikle şu temel şartların yerine getirilmesi gerekir:

• Kamu Yararı Kararı: İşlemin gerçekleştirilmesi için öncelikli koşul, işlemin kamu yararına hizmet etmesidir. Bu karar, Bakanlıklar, Belediyeler, Yükseköğretim Kurulu gibi yetkili organlarca alınır.
• Yasal Süreç: Kamulaştırma, ilgili yasalara ve yönetmeliklere uygun olarak yürütülmeli ve yetkili makamlarca onaylanmalıdır.
• Adil Tazminat: Mülk sahiplerine, kamulaştırılan mülklerinin piyasa değerine uygun bir tazminat ödenmesi esastır.

İdari Süreç ve Uzlaşma Aşaması (Pazarlık)

Kamu yararı kararı alındıktan sonra, süreç uzlaşma komisyonu tarafından yürütülür:

• Kıymet Takdiri: Komisyonca kamulaştırılacak taşınmazın değeri belirlenir.
• Davet: Uzlaşma komisyonu, taşınmaz sahiplerine 15 günlük süre içinde cevap vermeleri için pazarlık işlemlerine davet eden bir yazı gönderir.
• Uzlaşma: Bu toplantıda, taşınmaz için belirlenen bedel tutarında veya daha altında bir uzlaşma sağlanırsa, tapu müdürlüğü aracılığıyla taşınmazın devri sağlanır.

Uzlaşma Aşaması: Mülk sahiplerinin bu pazarlık aşamasında bir avukat desteği alması, teklif edilen bedelin piyasa rayiçlerine uygun olup olmadığını belirlemek ve haklarını güvence altına almak için hayati önem taşır.

Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davası ve Avukatın Rolü

Pazarlık sürecinde anlaşma sağlanamazsa, kamulaştırma yapan kurum durumu yargıya taşır ve Kamulaştırma Bedelinin Tespiti ve Tescili Davası açar.

• Davanın Niteliği: Bu davada mahkeme, taşınmazın tapu kaydına kamulaştırma şerhi eklenmesini talep eder ve bilirkişi aracılığıyla piyasa değerini kesin olarak tespit eder.
• Koruma: Kamulaştırma avukatı, mülk sahiplerinin uğrayabileceği maddi zararın telafi edilmesini ve Anayasa'ya uygun en yüksek adil bedelin belirlenmesini sağlar.