Nama yazılı senetler, belirli bir kişinin adına düzenlenen ve "emre" kaydını içermeyen (veya açıkça "emre değildir" yazılan) kıymetli evraklardır (TTK m. 654). Bu senetler, alacaklının kimliğini kesin olarak belirlediği için kaybolma veya çalınma durumunda en güvenli senet türü olarak kabul edilir.

Ankara Ticaret Avukatı olarak, özellikle şirket hisse senetleri, tahviller ve ticari senetlerde nama yazılı düzenlemenin önemini vurguluyoruz. Bu senetlerin en büyük özelliği, ciro ile değil, sadece alacağın temliki (yazılı devir beyanı) ve teslim yoluyla devredilebilmesidir.

1. Nama Yazılı Senet Nedir ve Nasıl Devredilir?

Nama yazılı senetler, diğer kıymetli evraklardan (hamile ve emre yazılı) şu temel özelliklerle ayrılır:

Devir Şekli (Temlik + Teslim)

Nama yazılı senetler ciro ile devredilemez. Devir için iki şartın birlikte gerçekleşmesi gerekir:

• Yazılı Devir Beyanı: Senedin üzerine veya ayrı bir kağıda "Bu senedi Ahmet Yılmaz'a devrettim" şeklinde yazılıp imzalanması (Alacağın Temliki).
• Zilyetliğin Devri: Senedin fiziken yeni alacaklıya teslim edilmesi.

Borçlunun Durumu ve Defiler

Nama yazılı senetlerde, borçlu, senedi düzenlediği ilk kişiye karşı sahip olduğu savunmaları (defileri), senedi devralan yeni alacaklılara karşı da ileri sürebilir. Bu yönüyle, alacaklı için tahsilat riski daha yüksektir.

2. Alacaklı Hakkını Nasıl İspat Eder? (TTK m. 655)

Nama yazılı senetlerde ödeme, sadece hak sahibine yapılmalıdır. TTK m. 655 uyarınca:

• İspat Zinciri: Borçlu, ödeme yapacağı kişinin senette adı yazılı kişi olduğunu veya kesintisiz bir temlik zinciriyle (yazılı devir beyanlarıyla) hak sahibi olduğunu ispatlamasını istemek zorundadır.
• Borçlunun Sorumluluğu: Borçlu, hak sahibi olduğunu ispatlayamayan birine ödeme yaparsa, borcundan kurtulamaz. Gerçek hak sahibi ortaya çıktığında ona tekrar ödeme yapmak zorunda kalır (İkinci ödeme riski).

3. Eksik Nama Yazılı Senetler (Kolaylaştırılmış Ödeme)

TTK m. 656'da düzenlenen bu özel türde, senet nama yazılı olmasına rağmen borçluya bir kolaylık tanınmıştır:

• Senede "hamiline ödeme yapılabilir" veya benzeri bir kayıt konulursa, borçlu, senedi getiren kişiye (hamile) iyiniyetle ödeme yaparak borcundan kurtulur.
• Ancak borçlu, hamile ödeme yapmak zorunda değildir; yine de hak sahipliğini araştırma hakkı saklıdır.

4. Senedin Kaybolması ve İptal Davası (TTK m. 657)

Nama yazılı senet çalınır veya kaybolursa ne olur? Kural olarak hamile yazılı senetlerin iptal prosedürü uygulanır, ancak borçlunun konumu daha rahattır.

İptal Prosedürü

• Yetkili Mahkeme: Borçlunun yerleşim yeri Asliye Ticaret Mahkemesi.
• İlan ve Karar: Mahkeme ilan yoluyla senedi elinde bulunduranı çağırır. Senet ortaya çıkmazsa iptal kararı verir. Hak sahibi bu kararla borçludan ödeme isteyebilir.
• Özel Hükümler: Taraflar senet metninde, iptal için daha basit bir usul (örneğin ilan sayısını azaltma) öngörebilirler.

Sıkça Sorulan Sorular (Nama Yazılı Senet)

Soru: Nama yazılı senedi ciro ile devredebilir miyim?

Hayır. Nama yazılı senetler ciro ile devredilemez. Ciro yapılırsa bu sadece "alacağın temliki" hükmünde olur ancak kambiyo senedi gücünü (müteselsil sorumluluk, imzaların bağımsızlığı vb.) sağlamaz.

Soru: Nama yazılı hisse senedi devri nasıl yapılır?

Anonim şirketlerde nama yazılı hisse senetlerinin devri için ciro ve teslim yeterli olabilir (TTK m. 490). Ancak devrin şirkete karşı hüküm ifade etmesi için Pay Defterine kaydedilmesi şarttır.

Soru: Senedi kaybedersem ödemeyi nasıl durdururum?

Derhal Asliye Ticaret Mahkemesi'nden "Ödeme Yasağı" (ihtiyati tedbir) kararı almalı ve bu kararı borçluya tebliğ etmelisiniz. Sadece sözlü bildirim borçluyu bağlamaz.