İşten ayrılma sürecinde, işçilerin önüne çeşitli belgeler konur: istifa dilekçesi, ibraname, feragatname, çıkış bildirimi… Bu belgelerin her biri, masum gibi görünse de yanlış zamanda veya yanlış içerikle imzalandığında, işçinin kıdem tazminatı, fazla mesai ücreti veya ihbar hakkını kaybetmesine neden olabilir.
Bu yazımızda, işten çıkarken karşılaşabileceğiniz belgeleri, bu belgelerin hukuki sonuçlarını ve olası tuzakları detaylıca ele alacağız. Ayrıca süreci Ankara’daki deneyimli bir avukat ile yönetmenin neden önemli olduğunu örneklerle anlatacağız.
İşverenler, bazen işten çıkarma yerine işçiye “istifa dilekçesi imzalatmayı” tercih eder. Bu yöntemle işveren:
Kıdem ve ihbar tazminatı ödemekten kurtulur.
İşten çıkarmanın hukuki sorumluluğundan kaçar.
📌 Gerçekten kendi iradesiyle istifa etmeyen işçi, bunu ispatlayarak haklarını geri alabilir.
İstifa dilekçesi vermediyseniz, “ben istifa etmedim” diye yazılı savunma sunun.
Şahit, mesaj, kamera görüntüsü gibi ispat araçlarını toplayın.
Hemen bir Ankara iş hukuku avukatıyla iletişime geçin ve işe iade veya tazminat davası başlatın.
İbraname, işverenin işçiye “her hakkını aldın” belgesidir. Ancak uygulamada:
Tazminat ödenmeden ibraname imzalatılır.
Hatalı hesaplamalar yapılır.
İşçiye baskı uygulanır.
📌 Türk Borçlar Kanunu madde 420’ye göre:
“İş ilişkisinde düzenlenen ibranameler, iş sözleşmesinin sona ermesinden itibaren en az 1 ay sonra ve yazılı olarak, serbest iradeyle düzenlenmiş olmalı; içerdiği borç kalemleri açıkça yazılmış olmalıdır.”
Aksi halde geçersizdir.
Feragatname, işçinin gelecekte dava açmaktan vazgeçtiğine dair beyandır. Ancak bu belge:
Genellikle işçiye içerik anlatılmadan imzalatılır.
Yasal dayanağı olmayan ifadeler içerir.
Yargıtay’a göre:
“İş sözleşmesinin devamı sırasında veya sona ererken alınan genel nitelikli feragatnameler geçersizdir.”
(Yargıtay 9. HD, 2019/4793 E.)
SGK sistemine bildirilen işten çıkış kodu, işçinin tazminat hakkı, işsizlik maaşı ve ileride açılacak davalar için önemlidir.
Kod | Açıklama | Sonuç |
---|---|---|
01 | Deneme süresinde fesih | Tazminat yok |
03 | Belirsiz süreli iş sözleşmesi işçi tarafından fesih | Tazminat yok |
29 | Ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırılık | Tazminat yok, işsizlik maaşı yok |
04 | İşveren tarafından fesih | Tazminat var |
📌 Kod 29 ile çıkarılan bir işçi, hırsızlık, hakaret, küfür gibi ciddi iddialarla suçlanmış olur. Bu nedenle çıkış kodunun hatalı olduğunu düşünen işçi, Ankara’da bir avukat aracılığıyla iş mahkemesine başvurabilir.
İşçiye ödenen tazminat kalemleri detaylı yazılmalıdır. Belgede:
Kaç gün ihbar süresi kullanıldı?
Hangi tarihte kıdem hesaplandı?
Brüt/net ayrımı doğru mu?
Fazla mesai, yıllık izin kalemleri belirtildi mi?
Hatalı veya eksik belge, işçinin dava açmasını zorlaştırabilir.
İkale, yani işveren ve işçinin karşılıklı anlaşarak sözleşmeyi sona erdirmesidir. Ancak:
İşveren baskısıyla yapılan ikaleler geçersizdir.
İşçi zarara uğradıysa tazminat hakkı devam eder.
Yargıtay’a göre:
“İşverence ikale yoluyla iş ilişkisinin sona erdirilmesi teklif edilmiş ve işçiye avantaj sağlanmamışsa, bu fesih sayılır.”
(Yargıtay 22. HD, 2018/3998 E.)
✅ Belgeleri evde incelemek için kopyasını isteyin.
✅ “Okudum, anladım, kendi rızamla imzaladım” ibaresi varsa dikkatli olun.
✅ Haklarınızın tam ödendiğinden emin olun.
✅ İmzanın yanına tarih atın.
✅ Şahit varsa imza ettirin.
✅ Ankara’daki bir iş hukuku avukatına danışmadan imzalamayın.
Emine Hanım, Ankara’da özel bir eğitim kurumunda 5 yıl çalıştıktan sonra işten çıkarıldı. Kendisine “haklarını ödedik, bu ibranameyi imzala” denildi. Belgeyi imzaladı ancak ödeme yapılmadı. 2 ay sonra dava açmak istediğinde, işveren “sen her şeyi aldığını yazılı olarak kabul ettin” dedi.
Kartalhan Hukuk Bürosu aracılığıyla açılan davada, ibranamenin yasal süre dolmadan ve ödemesiz imzalandığıispatlandı. Mahkeme, Emine Hanım’ın kıdem ve ihbar tazminatlarının ödenmesine karar verdi.
Ankara gibi büyük şehirlerde, işten çıkış süreci daha sistematik yürür. Ancak bu süreçte imzalanan belgeler, işçinin geri dönüşünü zorlaştırır. Tecrübeli bir Ankara iş hukuku avukatı size:
Belgelerin hukuki geçerliliğini denetleme
Arabuluculuk sürecinde uzlaşma sağlama
İşe iade ya da tazminat davası açma
Belgelerin iptali için dava hazırlama
gibi konularda destek sunar.
Dava açarak, istifanın geçersizliğini ispat edebilirsiniz. Tanık ve mesajlar önemlidir.
Hayır. Ödeme yapılmadan imzalanan ibraname geçersizdir.
Feragatname geçerli değilse, yine dava açabilirsiniz.
Sadece anlayarak, içeriğinden emin olduğunuz belgeleri imzalamalısınız. En güvenlisi avukat denetimidir.
İşten çıkarken “nasıl olsa ödeme yapılacak” diyerek imzalanan belgeler, yıllar sürecek hak kayıplarına neden olabilir. Hakkınızı aramanızın önüne geçen bu belgeler, çoğu zaman hukuka aykırı hazırlanır.
Eğer siz de işten çıkarıldıysanız veya çıkış sürecinde belgeler imzalamanız isteniyorsa, mutlaka Ankara’da uzman bir iş hukuku avukatıyla görüşün.
Kartalhan Hukuk Bürosu, sizin için en doğru adımı atmanızda yardımcı olur.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.