Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Yalan tanıklık suçu T.C.K’nın 272. Maddesinde adliyeye karşı suçlar bölümünde düzenlenmiştir. T.C.K’nın 272. Maddesi uyarınca; Hukuka aykırı bir fiil nedeniyle başlatılan bir soruşturma kapsamında tanık dinlemeye yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapma yalan tanıklık suçunu oluşturmaktadır.
Yalan tanıklık suçunun oluşabilmesi için, tanıklık yapan kişinin, tanık dinlemeye yetkili makamlar huzurunda tanıklık yapması gerekmektedir. Tanık dinlemeye yetkili makamlar Cumhuriyet Başsavcılıkları ve Mahkemelerdir. Kolluk birimlerinde yapılan tanık dinleme yalan tanıklık suçuna konu edilmemektedir.
Yalan tanıklık suçu bir olay hakkında, olaya ilişkin bilgi ve görgüsü olan kişilerin, gerçeği anlatmamama durumudur. Ceza yargılamasının amacı, somut gerçeğin ortaya çıkmasını sağlamak olduğundan, tanıklık ceza yargılaması bakımından önemli bir delildir. Mahkemeyi yanıltacak şekilde tanıklık yapmak, somut gerçeğin ortaya çıkmasına engel olacağından dolayı ceza yaptırımına tabi tutulmuştur.
Yalan tanıklık suçu bazı durumlar gereği farklı cezalara tabi tutulmaktadır. Mahkeme huzurunda ya da yemin ettirerek tanık dinlemeye kanunen yetkili kişi veya kurul önünde gerçeğe aykırı olarak tanıklık yapan kimseye bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilir.
Yalan tanıklık suçunun üç yıldan fazla hapis cezasını gerektiren bir suçun soruşturma veya kovuşturması kapsamında işlenmesi halinde yalan tanıklık yapan kişi hakkında iki yıldan dört yıla kadar hapis cezasına hükmolunur.
Yalan tanıklık nedeniyle, aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi ile ilgili olarak gözaltına alma ve tutuklama dışında başka bir koruma tedbiri uygulanmışsa, yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla, failin cezasında artırıma gidilmektedir.
Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişinin gözaltına alınması veya tutuklanması halinde; yüklenen fiili işlemediğinden dolayı hakkında beraat kararı veya kovuşturmaya yer olmadığına dair karar verilmiş olması koşuluyla; yalan tanıklık yapan kişi, ayrıca kişiyi hürriyetinden yoksun kılma suçuna ilişkin hükümlere göre dolaylı fail olarak sorumlu tutulur.
(Aleyhine tanıklıkta bulunulan kimsenin ağırlaştırılmış müebbet hapis veya müebbet hapis cezasına mahkumiyeti halinde, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis cezasına; hükmolunur)
Aleyhine tanıklıkta bulunulan kişi hakkında hapis cezası dışında adlî veya idari bir yaptırım uygulanmışsa; yalan tanıklıkta bulunan kişi, üç yıldan yedi yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Yalan tanıklık suçu, soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi suçlardan değildir. Yalan tanıklık suçunda görevli mahkeme asliye ceza mahkemeleridir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.