İş kazaları, çalışanların işyerinde veya işverenin emriyle çalışırken fiziksel ve ruhsal zarar gördüğü olaylardır. Türkiye'de iş kazalarına ilişkin düzenlemeler 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve 5510 sayılı Kanun çerçevesinde belirlenmiştir. İş kazası sonucu mağdur olan işçilerin, hem Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan (SGK) hem de işverenden tazminat talep etme hakkı doğar.

Ankara İş Kazası Avukatı olarak, kazanın tespiti, maluliyet oranının belirlenmesi ve maddi-manevi tazminat davalarının takibi konularında müvekkillerimize tam kapsamlı hukuki destek sağlıyoruz.

1. Hangi Durumlar İş Kazası Sayılır? (5510 SK m. 13)

Her kaza iş kazası değildir, ancak kanun kapsamı oldukça geniştir. Aşağıdaki hallerde meydana gelen kazalar "iş kazası" olarak kabul edilir:

• İşyerinde: Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada (mesai saati veya molada olması fark etmez).
• İşyeri Dışında Görevli: İşveren tarafından yürütülen iş nedeniyle sigortalının kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş nedeniyle.
• Serviste: Sigortalının, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş gelişi sırasında.
• Emziren Kadın: Sigortalı kadının çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda.

2. İş Kazası Geçiren İşçinin Tazminat Hakları

İş kazası sonucu işçi veya (ölüm halinde) yakınları, işverene karşı dava açarak şu tazminatları talep edebilir:

Maddi Tazminat (İş Göremezlik)

İşçinin kaza nedeniyle çalışamadığı dönemdeki gelir kaybı, tedavi giderleri ve eğer kalıcı bir sakatlık (maluliyet) oluşmuşsa, gelecekte uğrayacağı kazanç kaybı (efor kaybı) hesaplanarak ödenir.

Manevi Tazminat

Kaza nedeniyle işçinin çektiği acı, elem ve ızdırabın karşılığı olarak ödenen tazminattır. Eğer işçi vefat etmişse, eşi, çocukları ve anne-babası da manevi tazminat talep edebilir.

Destekten Yoksun Kalma Tazminatı

Ölümlü iş kazalarında, ölen işçinin desteğinden mahrum kalan yakınlarının (eş, çocuk, anne-baba) uğradığı maddi zararın karşılanmasıdır.

3. SGK Tarafından Sağlanan Haklar ve Rücu

İş kazası tespit edildikten sonra SGK, işçiye şu hakları sağlar:

• Geçici İş Göremezlik Ödeneği: Raporlu olunan süre boyunca ödenen günlük para.
• Sürekli İş Göremezlik Geliri: Meslekte kazanma gücü en az %10 oranında azalmışsa bağlanan ömür boyu maaş.
• Ölüm Geliri: İşçinin ölümü halinde hak sahiplerine bağlanan maaş.

Önemli Not: SGK tarafından bağlanan gelirin Peşin Sermaye Değeri (PSD), işverene açılan maddi tazminat davasında hesaplanan tazminattan düşülür (Tenkis edilir). Bu nedenle hesaplama uzmanlık gerektirir.

Sıkça Sorulan Sorular (İş Kazası)

Soru: İşveren kazayı SGK'ya bildirmedi, ne yapmalıyım?

İşveren kazayı 3 iş günü içinde bildirmezse, işçi veya yakınları doğrudan SGK'ya şikayette bulunabilir veya İş Mahkemesi'nde "İş Kazası Tespit Davası" açabilir.

Soru: Sigortasız çalışırken kaza geçirdim, haklarım var mı?

Evet. İş kazası geçiren işçinin sigortasız olması haklarını ortadan kaldırmaz. Hizmet tespiti davası ile sigortalılık geriye dönük tescil ettirilir ve tüm tazminat hakları alınır.

Soru: İş kazası davası ne kadar sürer?

Kusur raporu, maluliyet tespiti (Adli Tıp) ve hesap bilirkişisi süreçleri nedeniyle iş kazası davaları ortalama 1.5 - 3 yıl sürebilmektedir.