Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Mühür bozma suçu, resmi bir otorite tarafından belirlenen mühürlerin veya diğer güvenlik önlemlerinin yetkisiz kişilerce kaldırılması, bozulması veya zarar verilmesi eylemidir. Bu suç, genellikle kamusal veya özel mülkiyete ait belirli alanların, eşyaların veya belgelerin korunması amacıyla uygulanan mühürlerin izinsiz şekilde bozulmasıyla işlenir. Mühür bozma suçu, bir otoritenin uyguladığı güvenlik, koruma veya yasaklama kararlarının ihlali anlamına gelir ve bu nedenle ciddi yasal sonuçlar doğurabilir.
Mühür bozma suçu, kamu düzeninin korunması, bireysel veya toplumsal güvenliğin sağlanması ve hukuki süreçlerin bozulmaması açısından önem taşır. Örneğin, bir soruşturma kapsamında el konulan mülkler, inşaatı durdurulan binalar veya sağlık ve güvenlik gerekçesiyle kullanımı yasaklanan alanlar gibi çeşitli durumlarda mühürleme işlemi uygulanabilir. Bu mühürlerin bozulması, ilgili yasal işlemlerin aksamasına, kamu güvenliğinin tehlikeye girmesine veya hukuki süreçlerin ihlaline yol açabilir.
Mühür bozma suçu, genellikle ceza kanunları kapsamında düzenlenir ve bu suça karışan bireyler, para cezasından hapis cezasına kadar değişen yaptırımlarla karşı karşıya kalabilirler. Cezanın boyutu, mühür bozmanın niteliğine, işleniş şekline ve sonuçlarına göre değişiklik gösterebilir. Özellikle, mühür bozmanın kamu güvenliği veya bireylerin can ve mal güvenliği üzerinde doğrudan bir etkisi varsa, uygulanan cezai yaptırımlar daha ağır olabilir.
Mühür bozma suçu ile ilgili yargılama süreçlerinde, suçun işlendiğinin kanıtlanması için mühürün bozulduğuna dair somut delillerin sunulması gerekmektedir. Bu süreçte, mühürlenmiş alanın veya eşyanın durumu, mühürleme işleminin yasal dayanağı ve mühür bozma eyleminin gerçekleşme şekli gibi faktörler dikkate alınır. Avukatların bu süreçteki rolü, müvekkillerinin hukuki haklarını savunmak, delilleri sunmak ve adil bir yargılama sürecinin sağlanmasına katkıda bulunmaktır.
Mühür bozma suçu, hukuki düzenin, kamu düzeninin ve bireysel hakların korunmasına yönelik ciddi bir tehdit oluşturur. Bu suçla mücadele, yasal yaptırımların yanı sıra, kamuoyu farkındalığının artırılması ve mühürleme işlemlerinin öneminin vurgulanması ile de desteklenmelidir. Mühür bozma suçuyla ilgili yargılama süreçleri, suçun ciddiyetini yansıtan adil ve etkin bir şekilde yönetilmelidir, böylece hukukun üstünlüğü ve toplumsal düzenin korunması sağlanabilir.
Mühür bozma suçu, resmi makamlar tarafından bir eşyanın ya da yerin mühürlenmesinden sonra, failin bu mührü kaldırılması ya da mührün konuluş amacına aykırı hareket etmesi durumudur. Örneğin, kumar oynatılan bir iş yerinin yetkili makamlar tarafından kapısının mühürlenmesinden sonra, kişilerin doğrudan mührü kaldırması ya da mührü kaldırmadan mühürlenen iş yerine girerek iş yerini kullanmaları halinde mühür bozma suçu oluşmaktadır.
Mühür bozma suçu T.C.K’nın 203. Maddesinde düzenlenmiştir. Buna göre; ‘’Kanun veya yetkili makamların emri uyarınca bir şeyin saklanmasını veya varlığının aynen korunmasını sağlamak için konulan mührü kaldıran veya konuluş amacına aykırı hareket eden kişi, altı aydan üç yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır’’ denilmektedir.
Mühür bozma suçu kanunun da lafzından anlaşılacağı üzere seçimlik hareketli bir suçtur. Kanunda tanımlanan eylemlerden birinin gerçekleşmesi halinde mühür bozma suçu meydana gelecektir.
Mühür bozma suçu resmi makamlar tarafından konulan mührün bozulması ya da kullanım amacına aykırı hareket edilmesi durumunda ortaya çıkan bir suç türüdür. Özelleştirilen hizmetlerde, özel şirketler tarafından konulan mühür bozulması halinde ‘’mühür bozma’’ suçu oluşmayacaktır.
Ülkemizde elektrik üretim ve dağıtım hizmetleri özel kuruluşlar tarafından yerine getirilmektedir. Bu nedenle bu şirketlerin yapmış oldukları mührün bozulması, mühür bozma suçunu oluşturmayacaktır. Nitekim Yargıtay 11. Ceza Dairesi vermiş olduğu kararında bu yönde bir karar vermiştir.
‘’TCK'nin 203. maddesinde, esasta bir şeyin saklanmasını veya varlığının olduğu gibi muhafazasını sağlamak üzere, kanunun veya yetkili makamların emrine uyularak konulmuş mührün kaldırılması veya mührün konuluş amacına aykırı davranış cezalandırılmaktadır. Mühürleme işleminin amacı, Devlet yönetiminin bir şeyi koruma altına alma ve başkalarının tasarrufunu önleme iradesinin konulan mühürle açıklanmakta olup, bu iradeyi etkisiz duruma getirerek onu ihlal eden herhangi bir eylem suç teşkil etmektedir. Bu nedenle, yasaya uygun biçimde konulan bir mührün varlığı, mühür bozma suçunun ön koşuludur. Elektrik sayaçlarında bulunan ve bakanlık mührü olarak adlandırılan mühürlerin sayaçlar imal edilirken üretilen sayacın standartlarda uygun şekilde elektrik tüketimini kaydettiğini belirtir mahiyette olması ve bu mühürlerin sayaçlara takılması işlemiyle elektrik dağıtım şirketlerinin bir ilgisinin bulunmaması karşısında; kullanılan sayaçta bakanlık mührünün bozulması ve bu şekilde sayaca müdahale edilmesinde mühür bozma suçunun unsurları oluşmayacağından, sanığın beraati yerine mahkumiyetine’’ hükmedilmesi bozma sebebi sayılmıştır.
Mühür bozma suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabi değildir. Bu suç uzlaşma kapsamında değildir. Bu suçun yargılaması Asliye Ceza Mahkemesi tarafından yapılmaktadır. Şartları oluştuğu taktirde suç işleyen fail hakkında Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması ve Cezanın Ertelenmesi hükümleri uygulanabilmektedir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.