Ayıplı Maldan Kaynaklı Sorumluluk

Günlük hayatımızın her anında mutlaka bir malın alıcısı ya da satıcısı konumunda yer alarak bir alışverişin tarafı olabilmekteyiz. Bazen almış olduğumuz ürünün ilk alıcısı olabilmekte bazen de iki, üç ya da dördüncü alıcısı olabilmekteyiz. Tüketici olarak aldığımız bir maldan maksimum yarar sağlamak isteriz ancak aldığımız sıfır ya da ikinci el üründe satıcının bize bildirmiş olduğu özellikler olmayabilir ya da malda satıcının bize söylememiş olduğu ayıplar bulunabilmektedir. Böyle bir durumda satılandaki ayıp durumu ortaya çıkar.

Satılanda ortaya çıkan ayıp durumunda, alıcının seçimlik hakları olduğu gibi, satıcının da ayıplı maldan doğan sorumlulukları vardır. Hem Borçlar Kanunu hem de tüketici kanununda ayıplı maldan doğan sorumluluk ve alıcının hakları düzenlenmiştir.

Borçlar Kanunu 219. Madde uyarınca; satıcının; herhangi bir surette alıcıya bildirdiği niteliklerin satılanda bulunmaması durumları ve niteliği veya niteliği etkileyen niceliğe aykırı olan, kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan maddi, hukuki ya da ekonomik ayıplardan sorumlu olacağı düzenlenmiştir.

Tüketicilerin Korunması Hakkındaki Kanunun 8. Maddesi uyarınca ayıplı mal, taraflarca kararlaştırılmış örnek ya da modele uygun olmayan ya da objektif olarak sahip olması gereken özellikleri taşımayan mal olarak tanımlanmıştır. Ayrıca, çeşitli mecralarda ürün ile ilgili tanıtımlarda yer alan özelliklerinden bir veya birkaçını taşımayan, satıcı tarafından bildirilen veya teknik düzenlemesinde tespit edilen niteliğe aykırı olan veya muadili olan malların kullanım amacını karşılamayan, tüketicinin makul olarak beklediği faydaları azaltan veya ortadan kaldıran maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar da ayıplı mal olarak kabul edileceği düzenlenmiştir.

Görüldüğü üzere her iki yasa da alıcının beklentisini karşılayacak özelliklerin satılanda olmaması, maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı mal olarak kabul edilmiştir. Ayıplı mal durumunda alıcı- tüketici bir takım seçimlik haklara sahiptir. Bu haklar şunlardır:

Satılanın iadesi ile sözleşmeden dönme,

Ayıp oranında bedelden indirim,

Ücretsiz onarım,

Ayıpsız misli ile değiştirme.

Alıcının hakları satıcıya yüklenmiş sorumluluklardır. Alıcı bu haklarını satıcıya karşı kullanabilmektedir. Eğer satıcı alıcının bu seçimlik haklarından birini yerine getirmezse, alıcı böyle bir durumda tüketici hakem heyetine başvurarak ya da dava açarak, seçimlik haklarından birini kullanabilmektedir.

Teknolojinin gelişmesiyle birlikte artan ikinci el eşya satışı nedeniyle,  ayıplı maldan doğan sorumluluk durumuyla ilgili hemen hemen herkesin karşılaştığı durumlar söz konusu olabilmektedir. Bu nedenlerden dolayı ayıplı mal satışı durumunda hangi haklara sahip olduğumuzu bilmemiz gerekmektedir.

İletişim İçin Tıklayınız

Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.