Araç değer kaybı, bir aracın trafik kazası sonucunda hasar görmesi ve onarılmasına rağmen, ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüştür. Kaza yapan araç, yetkili serviste orijinal parçalarla onarılsa bile, "kazalı araç" statüsüne girdiği için piyasa değerinden daha düşük bir fiyata satılmak zorunda kalınır. İşte bu maddi kayıp, Değer kaybı tazminatı olarak karşı taraftan veya sigorta şirketinden talep edilebilir.

Ankara Sigorta Avukatı olarak, trafik kazası mağdurlarının en büyük hak kaybını, sigorta şirketlerinin eksik ödeme yapması veya talebi reddetmesi durumunda yaşadığını görüyoruz. Bu rehberde, kimlerin değer kaybı alabileceğini, başvuru şartlarını ve Sigorta Tahkim Komisyonu sürecini detaylıca inceledik.

1. Araç Değer Kaybı Kimlerden ve Nasıl İstenir?

Değer kaybı tazminatı alabilmek için temel kural, kazada %100 kusurlu olmamaktır.

Kusur Oranı ve Tazminat Hakkı

• %0 Kusurlu (Tam Mağdur): Değer kaybının tamamını (%100) karşı tarafın sigortasından alırsınız.
• %50 Kusurlu: Değer kaybının yarısını (%50) alabilirsiniz.
• %100 Kusurlu: Kendi kusurunuzla yaptığınız kazada karşı tarafın sigortasından değer kaybı alamazsınız. (Kasko poliçenizde özel klozu yoksa kaskodan da alamazsınız).

Kimden İstenir?

Tazminat öncelikle kazaya neden olan aracın Zorunlu Trafik Sigortası (ZMMS) şirketinden istenir. Eğer poliçe limiti yetmezse veya araç sigortasızsa, araç sürücüsü ve ruhsat sahibinden de talep edilebilir.

2. Değer Kaybı Hangi Kriterlere Göre Hesaplanır?

Değer kaybı hesaplaması, Hazine Müsteşarlığı'nın belirlediği formüllere ve Yargıtay içtihatlarına göre bilirkişilerce yapılır. Etkili faktörler şunlardır:

• Aracın Kilometresi: Düşük kilometreli araçlarda değer kaybı daha yüksektir. (Genellikle 165.000 km sınırı dikkate alınır, ancak Yargıtay her durumda hesaplama yapılmasını ister).
• Aracın Yaşı ve Marka/Modeli: Aracın piyasa rayiç değeri (ikinci el piyasası).
• Hasar Geçmişi (Tramer): Daha önce aynı bölgeden hasar almış veya boyanmış parçalar için değer kaybı hesaplanmaz.
• Onarım İşlemleri: Değişen parçalar (orijinal/yan sanayi) ve onarımın niteliği (düzeltme/boyama).

3. Sigorta Şirketine Başvuru ve Tahkim Komisyonu

Değer kaybı almak için izlenmesi gereken zorunlu yasal yol şöyledir:

Adım 1: Sigorta Şirketine Yazılı Başvuru

Dava açmadan veya Tahkim'e gitmeden önce, ilgili sigorta şirketine yazılı olarak başvurmak ve ödeme talep etmek zorunludur. Sigorta şirketinin 15 gün içinde cevap vermesi gerekir.

Adım 2: Sigorta Tahkim Komisyonu

Sigorta şirketi ödemeyi reddederse veya eksik ödeme yaparsa, Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurulur. Bu yol, mahkemeden çok daha hızlıdır (ortalama 4-6 ay) ve kararları ilam hükmündedir.

Sıkça Sorulan Sorular (Değer Kaybı)

Soru: Plastik tampon hasarında değer kaybı alınır mı?

Hayır. Plastik tampon, cam, far, ayna, jant ve lastik gibi parçalar "değişebilir parça" statüsünde olduğu için, bu parçalardaki hasarlar kural olarak araçta değer kaybı oluşturmaz.

Soru: Aracı sattım, yine de değer kaybı alabilir miyim?

Evet. Kaza tarihinden itibaren 2 yıllık zamanaşımı süresi içinde, aracı satmış olsanız bile, kaza tarihindeki ruhsat sahibi olarak değer kaybı tazminatını talep edebilirsiniz.

Soru: Sigorta şirketi eksik ödeme yaptı, ne yapmalıyım?

Sigorta şirketleri genellikle kendi sistemlerine göre minimum tutarı öderler. Bu durumda "İbraname" imzalamadıysanız, bakiye (kalan) değer kaybı için Sigorta Tahkim Komisyonu'na başvurarak farkı alabilirsiniz.