İcra Hukukunda Taşınır Teslimi, konusu paradan başka bir şey olan alacaklar için başvurulan özel bir icra takibi türüdür. Hukukumuzda, para ve teminat alacakları dışındaki taleplerin (bir eşyanın iadesi, bir makinenin teslimi vb.) icra yoluyla yerine getirilebilmesi için, öncelikle mahkemeden alınmış bir ilam (mahkeme kararı) gereklidir.

Bu takip türü; boşanma davası sonrası ziynet eşyalarının (altınların) iadesi, ticari davalarda haksız el konulan makine veya araçların teslimi gibi konularda hayati önem taşır. Borçlu, mahkeme kararına rağmen malı rızasıyla vermezse, İcra Müdürlüğü devreye girer ve malı zorla (cebri icra ile) alarak hak sahibine teslim eder.

1. Taşınır Teslimi Süreci Nasıl İşler?

Taşınır malın, borçludan ya da üçüncü kişiden alınarak alacaklı kişiye verilmesine ilişkin süreç şu adımlarla ilerler:

A. İcra Emrinin Gönderilmesi

Alacaklı, elindeki ilam ile icra dairesine başvurur. İcra müdürü, borçluya İİK m. 24 uyarınca bir İcra Emri gönderir. Bu emirde borçluya şu ihtarlar yapılır:

• Söz konusu taşınır malı 7 gün içinde icra dairesine teslim etmesi gerektiği,
• Teslim etmezse, malın bulunduğu yerde zorla (polis eşliğinde) alınacağı,
• Malı gizlerse cezai sorumluluğunun doğacağı bildirilir.

B. Zorla Alma (Cebri İcra)

Borçlu, 7 gün içinde malı teslim etmezse, icra memuru malın bulunduğu yere gider. Mal borçlunun elinde (yedinde) bulunursa, zorla alınır ve alacaklıya verilir. Bu aşamada borçlunun rızası aranmaz.

C. İcranın Geri Bırakılması (Tehir-i İcra)

Borçlunun bu süreci durdurabilmesinin tek yolu, İcra Mahkemesinden ya da Yargıtay sürecinde dosyaya teminat yatırarak İcranın Geri Bırakılması kararı getirmesidir. Aksi takdirde ilamlı icra durdurulamaz.

2. Mal Bulunamazsa Ne Olur? (Bedele Dönüşme)

İcra hukukunda en sık yaşanan sorun, teslim edilmesi gereken malın (örneğin düğün takılarının) borçlu tarafından satılmış, kaybedilmiş veya gizlenmiş olmasıdır. Mal aynen bulunamazsa, borçlu aynen ifaya zorlanamaz; bunun yerine alacak Para Borcuna dönüşür.

Değer Tespiti Nasıl Yapılır?

• İlamda Değer Yazılıysa: Mahkeme kararında malın değeri (Örn: 50.000 TL) açıkça belirtilmişse, icra müdürü bu bedeli borçludan tahsil eder.
• Değer Yazılı Değilse: Kararda sadece "iadesine" denmişse, İcra Müdürü malın haciz tarihindeki rayiç değerini takdir eder.
• Bilirkişi İncelemesi: İcra müdürü, malın değerini belirlemek için Ticaret Odası, Borsa veya uzman bilirkişiden görüş alabilir.

Bu aşamada, Ankara İcra Avukatı desteği, malın değerinin güncel piyasa koşullarına göre (örneğin altın kuruna göre) doğru hesaplanması için kritiktir.

İcra ve İflas Kanunu Madde 24

"Bir taşınırın teslimine dair olan ilam icra dairesine verilince icra memuru bir icra emri tebliği suretiyle borçluya yedi gün içinde o şeyin teslimini emreder... Borçlu, bu emri hiç tutmaz veya eksik bırakır ve hükmolunan taşınır veya misli yedinde bulunursa elinden zorla alınıp alacaklıya verilir. Yedinde bulunmazsa ilamda yazılı değeri alınır. Vermezse ayrıca icra emri tebliğine hacet kalmaksızın haciz yoluyla tahsil olunur."

Sıkça Sorulan Sorular (Taşınır Teslimi)

Soru: Boşandım, ziynet eşyalarımı (altınlarımı) nasıl geri alabilirim?

Aile Mahkemesi'nden aldığınız "ziynet eşyalarının aynen iadesine" dair kararı icraya koymalısınız. Eğer eski eşiniz "altınlar bende yok" derse, o günkü altın kuru üzerinden bedeli hesaplanıp maaşına veya malvarlığına haciz konulur.

Soru: Aracımın iadesine karar verildi ama borçlu aracı saklıyor, ne olur?

Borçlu malı teslim etmemek için saklıyorsa, İİK m. 331 ve m. 341 gereğince cezai sorumluluğu doğar. Ayrıca aracın trafik kaydına "yakalamalı haciz" şerhi işlenerek, trafikte görüldüğü yerde bağlanması sağlanır.

Soru: İcra emrine itiraz edebilir miyim?

İlamlı icrada "borcum yok" diyerek itiraz edilemez. Sadece borcun ödendiğine dair resmi bir belge (makbuz, noter belgesi) varsa veya zamanaşımı söz konusuysa İcra Hukuk Mahkemesi'ne başvurularak takibin iptali istenebilir.