Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHANMüteselsil sorumluluktan anlaşılması gereken, aynı ya da çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu olunması durumudur. Müteselsil sorumluluk üç farklı biçimde ortaya çıkabilmektedir:
-Zarar verenlerden her birinin ayrı ayrı sorumluluğu iki veya daha fazla sebep bir araya gelmekte ve bu suretle zararlı sonucu meydana getirmektedir.
-Zarar, tek bir sebepten doğar. Ancak burada hukuk düzeni bu sebep için iki ayrı kişiyi sorumlu tutmaktadır.
-Zarar, tek bir sebepten meydana gelmekte, bu zarardan sadece bir kişi sorumlu olmaktadır. Ancak zarar verenin yanında 3. Bir kişi de sözleşme gereğince sorumlu olmaktadır.
Taleplerin yarışması ilkesi gereğince zarar ancak bir defa tazmin edilir. Zarar tazmin edilinceye kadar zarar verenlerin tamamı bundan sorumlu olur.
A. Birden çok kişinin aynı zarara birlikte sebep olmalarından doğan müteselsil sorumluluk:
-Birden çok kişi, birbirlerinden haberdar olarak zararı doğurmuşlarsa ortak kusur, habersiz olarak doğurmuşlarsa bağımsız kusura dayanan tazminat yükümlülükleri vardır.
-Birden çok kişinin tek bir sebepten dolayı kusursuz sorumluluğuna dayanan tazmimat yükümlülüğü vardır.
-Birden çok kişinin sözleşme sorumluluğuna dayanan tazminat yükümlülüğü vardır.
B. Birden çok kişinin aynı zarardan çeşitli sebeplerden dolayı sorumlu olması
-Aynı zararı doğuran çeşitli sebepler; kusur sorumluluğu, sözleşme veya kusursuz sorumluluk olabilmektedir.
Zarar verenler arasında iç ilişki söz konusu iken zarar verenlerle zarar gören arasında dış ilişki mevcuttur. İç ilişkide zararın tazmininden sonra rücu ilişkisi doğmaktadır. TBK m. 62/2'ye göre; payından fazlasını ödeyen sorumlu diğer sorumlulara rücu edebilmektedir. Dış ilişkide zarar gören, zararı hepsinden ya da birinden talep edebilir. Ayrıca zararı ödeyen diğerlerine rücu edebilir.
Dava edilen zarar veren, tazminatın diğer zarar verenlerden istenmesini ileri süremez. Bu, müteselsil sorumluluğun niteliği ile bağdaşmamaktadır.
Müteselsil sorumluluktaki indirim sebepleri, kanunun zarar verenlere tanımış olduğu defilerdir. TBK m. 164'e göre defiler ikiye ayrılır. Birincisi ortak defiler; zarar görenin durum ve davranışından, özellikle de müteselsil sorumluluğun sebep ve konusundan doğan defilerdir. Ortak defileri ileri sürmeyen bir müteselsil sorumlu diğerlerine karşı iç ilişkide sorumlu olur. İkincisi kişisel defiler ise; ortak olmayan defilerdir. Zarar verenlerinin tamamının veya birinin kusurunun hafifliği, ekonomik bakımdan zor durumda olma, hatır işleri vb. nedenler kişisel defi olarak ifade edilebilir.
Son yıllarda ortaya atılan yeni bir görüşe göre: Dava, müteselsil sorumlululardan sadece birine karşı açılmışsa zarar veren sorumlu olduğu miktarı ödemektedir.
Stj. Av. Sümeyye Karabağ
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.