Gemi Adamının Kıdem Tazminatı

Gemi adamının kıdem tazminatı konusu kanunda ayrı olarak düzenlenmiştir. Deniz taşımacılığı sektörü global çapta iş yapılan geniş ağlara sahip bir sektördür. Öyle ki bu sektörün sağlayıcılarının hak edişleri konusunda bir takım hukuki düzenlemelerin yapılması zorunludur. Nitekim ülkemiz mevzuatında gemilerde hizmet sözleşmesiyle çalışan gemi adamları ve işverenlerin hak ve yükümlülüklerine yönelik 854 sayılı  Deniz İş Kanunu bulunmaktadır.

Deniz İş Kanunu Madde 2/b kapsamında yapılan tanımlamaya göre; bir hizmet aktine dayanarak gemide çalışan kaptan, zabit ve tayfalarla diğer kimselere “gemi adamı” denilmektedir. Bu minvalde farklı kanunlarda gemi adamı tanımlamalarına yer verilmektedir. Türk Ticaret Kanunu 934. Maddesinde de gemi adamı tanımlaması yer almaktadır.  Yorucu ve ciddi emek isteyen bir sektörde çalışan gemi adamının kıdem tazminatı ve işçilik alacaları Deniz İş Kanunu Kapsamında birtakım düzenlemeler içermektedir. Bu düzenlemelerden birisi de kıdem tazminatı alacağıdır.

ankara avukat

Kıdem tazminatı hak edişlerinde öncelikli olan husus gemi adamının bir iş sözleşmesine bağlı olarak gemide çalışıyor olmasıdır. Gemide çalışanların görevlerinin farklı olması onları gemi adamı olmaktan çıkarmaz. Nitekim gemide ve iş sözleşmesi ile çalışılıyor olması yeterlidir.

Gemi içerisinde çalışan farklı görevlerdeki kaptan, doktor, tayfa, yardımcı personel, müzisyen vb. tüm gemi emekçilerinin gemi cüzdanı ve gemi yeterlilik belgesine sahip olma zorunlulukları bulunmaktadır. Bu belgeler gemide yapılan çalışmalar için gemi adamı yeterliliğine sahip olduğunu gösterir belgelerdir. O nedenle Deniz İş Kanunu’nun uygulanabilmesi için gerekli belgeler arasında bulunmaktadır.

ankara avukat

Bu kapsamda;

Deniz İş Kanununun 14. Maddesinde belitilen işveren tarafından haklı nedenlerle fesih halleri dışında,

Deniz İş Kanununa tabi gemi adamı tarafından haklı nedenlerle,

Muvazzaf askerlik hizmeti dolayısıyla,

Geminin kayba uğraması, terk edilmesi ya da savaş ganimeti ilan edilmesi veya Türk Bayrağından ayrılması hallerinde ise hizmet akti feshi oluştuğundan kıdem tazminatı hakkı ortaya çıkmaktadır.

Kanunda belirtildiği şekilde “Gemi adamının bağlı bulunduğu kanunla kurulu kurum veya sandıklardan, yaşlılık, emeklilik veya malüllük aylığı ya da toptan ödeme almak amacıyla, iş akdinin feshedilmesi halinde ya da gemi adamının ölmesi ile birlikte kendiliğinden sona eren iş akdinin de, gemi adamının işe başladığı tarihten itibaren iş sözleşmesinin devamı süresince, her geçen tam yıl için işverence gemi  adamına son ücret tutarı üzerinden 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenmektedir. Gemi adamının ölmesi halinde kıdem tazmınatı Deniz İş Kanunu’nu 20. Maddesi uyarınca mirasçılarına ödenmek durumundadır.

Stj. Av. Bilge TOPCU

İletişim İçin Tıklayınız

Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.