Onur kırıcı davranış, eşlerden birinin diğerinin onuruna, şerefine ve haysiyetine yönelik ağır saldırılarda bulunması durumudur. TMK m. 162'de düzenlenen bu sebep, tıpkı Hayata Kast ve Pek Kötü Muamele gibi mutlak boşanma sebebidir. Yani onur kırıcı davranışın varlığı ispatlandığında, hakim evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığını araştırmadan boşanmaya karar verir.

Ankara Boşanma Avukatı olarak, müvekkillerimizin en çok karıştırdığı nokta "basit hakaret" ile "onur kırıcı davranış" arasındaki farktır. Her hakaret onur kırıcı davranış sayılmaz; eylemin ağır, aşağılayıcı ve insan onurunu zedeleyici nitelikte olması gerekir.

1. Hangi Eylemler Onur Kırıcı Davranış Sayılır?

Yargıtay kararlarına göre, onur kırıcı davranışın varlığı için eylemin kasıtlı olması ve ağır hakaret/aşağılama içermesi gerekir. Örnekler şunlardır:

• İffetsizlikle Suçlama: Eşine "fahişe", "namussuz", "kaltak" gibi ağır ithamlarda bulunmak.
• Toplum İçinde Aşağılama: Kalabalık ortamda eşin yüzüne tükürmek, tokat atmak veya ağır şekilde azarlamak.
• Evden Kovma: Eşyalarını sokağa atmak veya kapı dışarı etmek (aşağılama kastıyla).
• Hırsızlık İftirası: Eşine hırsızlık yaptığı iftirasını atmak ve şikayetçi olmak.

Basit nezaketsizlikler veya tartışma anındaki fevri sözler genellikle bu madde kapsamında değil, "Evlilik Birliğinin Sarsılması" (m. 166) kapsamında değerlendirilir.

2. Hak Düşürücü Süreler ve Af (TMK m. 162)

Bu özel sebebe dayanarak dava açmak süreye bağlıdır:

6 Ay ve 5 Yıl Kuralı

• 6 Ay: Mağdur eş, onur kırıcı davranışı öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde dava açmalıdır.
• 5 Yıl: Olayın üzerinden 5 yıl geçtikten sonra bu sebebe dayalı dava açılamaz. (Ancak şiddetli geçimsizlik davası her zaman açılabilir).

Affetme Hali

Eğer eş, kendisine yapılan ağır hakareti veya aşağılamayı affederse dava hakkı düşer. Af; sözlü, yazılı veya eylemli (örneğin olaydan sonra barışıp aynı yatakta yatmak, tatile gitmek) olabilir. Ancak korku altında sessiz kalmak af sayılmaz.

3. Davanın Sonuçları: Yüksek Manevi Tazminat

Onur kırıcı davranış, eşin kişilik haklarına doğrudan ve ağır bir saldırı olduğu için, boşanma davasında Manevi Tazminat talebi çok önemlidir. Hakim, eylemin ağırlığına, tarafların ekonomik durumuna ve kusur oranına göre tazminat miktarını belirler.

Sıkça Sorulan Sorular (Onur Kırıcı Davranış)

Soru: "Geri zekalı" demek onur kırıcı davranış mıdır?

Genellikle hayır. Bu tür sözler "hakaret" sayılsa da, TMK m. 162 anlamında "ağır derecede onur kırıcı" sayılmaz. Bu durumda TMK m. 166 (Şiddetli Geçimsizlik) davası açılmalıdır. Onur kırıcı davranış için "iffetsizlik isnadı" gibi daha ağır sözler aranır.

Soru: Sosyal medyadan hakaret onur kırıcı mıdır?

Evet. Eşin sosyal medyada (Facebook, Instagram vb.) herkese açık şekilde diğer eşe ağır hakaretler etmesi, iftira atması veya özel fotoğraflarını paylaşması "aleni" olduğu için ağır onur kırıcı davranış sayılır.

Soru: 6 aylık süreyi kaçırırsam ne olur?

Özel boşanma sebebi (m. 162) ile dava açamazsınız. Ancak aynı olaya dayanarak Genel Boşanma Sebebi (m. 166 - Evlilik Birliğinin Sarsılması) ile dava açabilir ve boşanabilirsiniz.