Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHANAdli kontrol tedbirlerine uymama CMK’nın 109. Maddesine aykırılık halinde oluşan durumdur. Kişiler bazı sebeplerden dolayı adli kontrol hükümlerini bilerek ya da bilmeyerek ihlal etmektedirler. Böyle bir durumda kişiler hakkında adli kontrol hükümlerine aykırı davranmaktan dolayı tutuklama gibi ağır yaptırım uygulanmaktadır.
.jpg)
CMK’nın 12. Maddesi uyarınca; adli kontrol hükümlerini isteyerek yerine getirmeyen şüpheli veya sanık hakkında, hükmedilebilecek hapis cezasının süresi ne olursa olsun, yetkili yargı mercii hemen tutuklama kararı verebilir. Görüldüğü üzere adli kontrol tedbirlerine uymamanın yaptırımı tutuklanmadır. Ancak kanun koyucu burada adli kontrol hükümlerini isteyerek yerine getirmeme durumuna işaret etmiştir. Örneğin, hakkında yurt dışı çıkış yasağı olan kişi, yurt dışına çıkarken yakalandığı takdirde, mahkeme tarafından derhal tutuklama kararı verilebilmektedir. Burada mahkeme kaçma şüphesi olduğu gerekçesiyle ve CMK’nın 112/1 maddesi uyarınca adli kontrol tedbirlerine uymamaktan derhal tutuklama kararı verebilmektedir. Kişi elinden olmayan nedenlerle adli kontrol hükümlerini ihlal ederse ve bu durumu ispatlayabilirse böyle bir durumda kişi hakkında tutuklama kararına hükmedilmeyebilir. Örneğin, haftanın belirli günleri en yakın kolluk birimine imza tedbirine tabi olan kişi, trafik kazası ya da başka bir sebeple hastanede tedavi görmesi nedeniyle imza tedbirine uymamış olabilir. Böyle bir durumda kişi bu durumu ispatlayabileceğinden dolayı mahkeme tarafından kişi hakkında tutuklama kararı verilmemektedir.
Hakkında mahkûmiyet hükmü verilmiş ve bu hükümle ilgili olarak istinaf veya temyiz kanun yoluna başvurulmuş olması hâlinde, UYAP kayıtlarını incelemek suretiyle hükmü veren ilk derece mahkemesi de tutuklama kararı verebilir. Birinci fıkra hükmü, azami tutukluluk süresinin dolması nedeniyle verilen adli kontrol tedbirinin ihlali hâlinde de uygulanabilir. Ancak, bu durumda tutuklama süresi ağır ceza mahkemesinin görevine giren işlerde dokuz aydan, diğer işlerde iki aydan fazla olamaz.
Görüldüğü üzere adli kontrol tedbirlerine uymama durumu kişiler açısından olumsuz bir durum olan tutuklama tedbiridir. Bu nedenle kişiler adli kontrol hükümlerine uymakta son derece dikkatli davranmalıdırlar.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.