Çocuk velayeti davası, boşanma sürecinde çocukların geleceğini doğrudan belirleyen en hassas konudur. Velayet, boşanma sonrasında çocuğun bakım, eğitim ve korunmasıyla ilgili tüm hukuki hak ve sorumlulukların hangi ebeveyne ait olacağını belirler. Ankara'da bu tür davalar, Aile Mahkemeleri tarafından çocuğun üstün yararı ilkesi esas alınarak yürütülür.

Ankara Boşanma Avukatı rehberliği, velayet davasının sonucunu doğrudan etkileyen sosyal inceleme raporu (SED) ve çocuğun 8 yaşından sonraki görüşleri gibi kritik delillerin toplanması ve doğru yorumlanması açısından hayati önem taşır.

1. Velayet Kararını Etkileyen Başlıca Hususlar

Mahkemeler, velayet kararı verirken şu kriterleri titizlikle inceler:

A. Çocuğun Yaşı ve Fiziksel Muhtaçlık

• 0-3 Yaş Kuralı: Bu dönemdeki çocuklar biyolojik ve duygusal olarak anne bakımına muhtaç olduğu için velayet kural olarak anneye verilir (Annenin ciddi bir engeli yoksa).
• 8 Yaş Kuralı: Çocuk 8 yaşını doldurduktan sonra, mahkeme çocuğun hangi ebeveyni tercih ettiğini sorar. Bu, hakimi bağlamaz ancak güçlü bir delildir.

B. Ekonomik Durum ve Maddi Destek

Ebeveynlerin maddi durumu, çocuğun ihtiyacını karşılayabilecek yeterlilikte olmalıdır. Ancak, velayeti alacak ebeveynin geliri olmasa dahi, diğer eşten bağlanan iştirak nafakası ile bu durum dengelenir. Yani, sadece "zenginlik" velayet kazanmak için yeterli değildir.

2. Uzman Raporu (SED) ve Hukuki Delillerin Önemi

Velayet davalarında mahkemeyi en çok etkileyen unsur uzman görüşüdür:

• SED Raporu (Sosyal İnceleme): Mahkeme, pedagog, psikolog veya sosyal çalışmacıdan oluşan uzman heyeti görevlendirir. Bu heyet, ebeveynlerin evlerini ziyaret eder, çocukla birebir görüşmeler yapar ve rapor hazırlar. Bu rapor, velayetin kimde kalacağı konusunda en belirleyici delildir.
• Ebeveyn Davranışı: Ebeveynin şiddet uygulaması, haysiyetsiz yaşam sürmesi (kumar, alkolizm), çocuğu ihmal etmesi veya diğer ebeveyni kötülemesi ("velayet hakkının kötüye kullanılması") velayeti kaybettirir.

3. Velayetin Değiştirilmesi ve İhlal Durumu

Velayet kararı kesinleştikten sonra da koşulların değişmesi halinde velayetin değiştirilmesi davası açılabilir:

• Değiştirme Nedenleri: Velayet sahibi ebeveynin başka bir şehre taşınması, evlenmesi, çocuğa yeterli ilgi ve eğitimi gösterememesi veya kötü muamele.
• Kişisel İlişki İhlali: Velayeti almayan ebeveynin çocukla görüşmesini engellemek suçtur (İİK m. 341a). Bu durumda Ankara Boşanma Avukatı, tazyik hapsi kararı çıkartabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (Velayet Davaları)

Soru: Velayet davaları ne kadar sürer?

Velayet davaları, uzman raporları, sosyal inceleme süreci ve tanık dinleme nedeniyle ortalama 1.5 - 2 yıl sürebilmektedir.

Soru: Ortak velayet Türkiye'de geçerli mi?

Evet. Eşler anlaşırsa ve bu durum çocuğun menfaatine uygun bulunursa hakim ortak velayete karar verebilir.

Soru: Çocuk teslimi (zorla alma) nasıl yapılır?

İcra Dairesi aracılığıyla, psikolog ve pedagog eşliğinde (çocuğun travma yaşamaması için) yapılmaktadır.