Türkiye’de her yıl binlerce kişi miras yüzünden mahkemelik oluyor. Kardeşler arasında küslükler, aile bağlarının kopması, mal kaçırma iddiaları ve yıllarca süren davalar... Oysa doğru hazırlanmış bir vasiyetname, bu ihtilafların tamamını en başta önleyebilir.
Bu yazıda vasiyetnamenin hukuki niteliği, nasıl hazırlandığı, hangi hataların geçersizliğe neden olduğu ve miras paylaşımında yaşanan davaların nasıl önlenebileceğini; ayrıca bu süreçte bir Ankara avukatının nasıl katkı sağlayabileceğini adım adım anlatıyoruz.
Vasiyetname, bir kişinin öldükten sonra malvarlığının nasıl paylaşılmasını istediğini belirttiği, Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenmiş resmi bir belgedir. Kişi, bu belgeyle:
Malını istediği kişilere bırakabilir.
Bazı mirasçıları dışarıda bırakabilir.
Evlatlıkları ya da dışarıdan kişileri mirasa dahil edebilir.
Hayır kurumlarına bağış yapabilir.
Resmi Vasiyetname
Noterde ya da Sulh Hakimi huzurunda düzenlenir. Tanıklar önünde imzalanır. En güvenli ve geçerli yöntemdir.
El Yazılı Vasiyetname
Kişi tarafından baştan sona el yazısı ile yazılır, imzalanır ve tarih atılır. Hatalara açıktır.
Sözlü Vasiyetname
Olağanüstü durumlarda (savaş, felaket, ölüm tehlikesi) sözlü olarak iki tanık huzurunda yapılır. Geçici niteliktedir.
📌 Tavsiyemiz: Her zaman resmi vasiyetname tercih edilmelidir. Özellikle Ankara gibi büyükşehirlerde noterler üzerinden vasiyet işlemi kolaylıkla yürütülebilir.
15 yaşını doldurmuş herkes
Ayırt etme gücüne sahip olmalı
Rıza dışı etki (zorlama, aldatma, korkutma) olmamalı
Zihinsel rahatsızlığı olanlar, vesayet altındaki kişiler ya da yoğun ilaç tedavisi görenler için vasiyetname hazırlanması risklidir. Böyle bir durumda geçersizlik davası açılabilir.
Mirasçı atanabilir.
Mevcut mirasçılardan biri mirastan çıkarılabilir. (örneğin evlatlıktan reddetme)
Belirli mallar (örneğin bir ev, araba) belli kişilere bırakılabilir.
Bağışlama yapılabilir.
Vasiyetname ile mal paylaşım oranları değiştirilebilir.
Hayır. Türk Medeni Kanunu’na göre bazı mirasçıların vazgeçilmez saklı pay hakkı vardır. Bu kişiler:
Altsoy (çocuklar, torunlar)
Eş
Bu kişilerin belirli oranlarda miras hakkı saklıdır. Vasiyetname ile tamamen mirastan çıkarılamazlar. Ancak reddi miras, yüz kızartıcı suç, aile bağlarını koparıcı davranışlar varsa saklı pay hakkı kaldırılabilir.
El yazısı değil, yazıcıdan çıktısı varsa
Tarih ve imza yoksa
Zihinsel engel varsa
Tanıklar yetersizse (resmi vasiyetlerde)
Zorlama ve baskı varsa
Geçersiz sayılan vasiyetnameler mahkeme kararıyla iptal edilebilir.
❗ Ankara'da bu tür davalarda Yargıtay’a kadar giden süreçlerde sıklıkla "usule aykırılık" nedeniyle vasiyetname iptalleri yaşanır. Bu yüzden uzman bir Ankara avukatı sürecin her aşamasında hukuki geçerliliği garanti altına alır.
Miras bırakanın ölümü üzerine:
Vasiyetname, ölümün bildirildiği andan itibaren 1 ay içinde Sulh Hukuk Mahkemesi tarafından açılır.
Mirasçılara içerik tebliğ edilir.
İtiraz süresi başlar.
Uygulama süreci başlar: tapu devri, banka işlemleri vs.
Mirasçılar vasiyetnameye şu gerekçelerle itiraz edebilir:
Zihinsel yetersizlik
Zorlama (örneğin baskı altında yazılmış olması)
Usul eksikliği (tarih, imza, tanık yokluğu)
Sahtecilik
Bu durumda vasiyetnamenin iptali davası açılır. Bu davada tanık, sağlık raporu, belge ve uzman görüşleri önemlidir.
Eğer vasiyetname yoksa miras, Türk Medeni Kanunu’ndaki yasal miras paylaşım kurallarına göre dağıtılır:
Mirasçı | Payı (%) |
---|---|
Eş + çocuk | Eş: 1/4, çocuklar: 3/4 |
Eş + anne-baba | Eş: 1/2, anne-baba: 1/2 |
Eş + kardeşler | Eş: 3/4, kardeşler: 1/4 |
Bu durumda mal bölüşümünde sık sık anlaşmazlık yaşanır. Mahkemeye intikal eden ortaklığın giderilmesi davasıyıllarca sürebilir.
Yargıtay 1. HD, 2021/2345 E., 2022/4789 K.
“El yazılı vasiyetnamede eksik tarih bulunması, vasiyetin iptali için yeterli görüldüğünden, davacının talebi yerinde bulunmuştur.”
Hasan Bey, Ankara'da 3 çocuğundan sadece birinin yanında yaşıyordu. Mal varlığının büyük kısmını bu çocuğuna bırakmak istedi. Ancak diğer çocuklarla kavga çıkmasını istemiyordu.
Bir Ankara avukatıyla birlikte noterde resmi vasiyetname hazırladı. Vefatından sonra vasiyet açıldı, diğer mirasçılara içerik bildirildi. Saklı pay dışındaki tüm paylar noter belgesi ile korundu. Olası mahkeme süreci yaşanmadı ve mirasçılar belgeler doğrultusunda uzlaşma sağladı.
Geçersizlik riskini ortadan kaldırır.
Noter prosedürleri profesyonelce yürütülür.
Saklı pay sınırları korunur.
Açılacak iptal davasına karşı hazırlıklı olunur.
Kartalhan Hukuk Bürosu olarak Ankara'da vasiyetname düzenleme, saklı pay danışmanlığı, iptal davası savunması ve miras paylaşımı konularında müvekkillerimize kapsamlı destek sunmaktayız.
İstediğiniz zaman, noter veya el yazılı şekilde yeniden düzenleyebilirsiniz.
Evet, ancak hata yapma riski yüksektir. Noter onaylı vasiyet daha güvenlidir.
Evet, Türkiye Noterler Birliği bünyesindeki sisteme kaydedilir.
Yeni alınan mal vasiyetname dışında kalır. Güncelleme yapılmalıdır.
Bir vasiyetname sadece mal paylaşımı belgesi değildir. Aynı zamanda mirasçılar arasında barışı, adaleti ve düzeni sağlar.
Uzun süren mahkemeler, aile kavgaları, miras yüzünden kırılan kalpler... Tüm bunları bir belgeyle engelleyebilirsiniz.
Bu konuda bilgi ve profesyonel destek almak için Ankara’da miras hukuku konusunda uzman bir avukatlagörüşmek en akıllıca yoldur.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.