Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHANPek kötü davranış nedeniyle boşanma davası Türk Medeni Kanunu’nun 162’inci maddesinde düzenlenmiştir. Pek kötü davranış nedeniyle boşanma davası, Kanun’da özel boşanma nedeni olarak düzenlenmiştir.
Türk Medeni Kanunu md. 162: “Eşlerden her biri diğeri tarafından hayatına kastedilmesi veya kendisine pek kötü davranılması ya da ağır derecede onur kırıcı bir davranışta bulunulması sebebiyle boşanma davası açabilir.
Davaya hakkı olan eşin boşanma sebebini öğrenmesinden başlayarak altı ay ve her hâlde bu sebebin doğumunun üzerinden beş yıl geçmekle dava hakkı düşer.
Affeden tarafın dava hakkı yoktur.”
Pek kötü davranış nedeniyle boşanma, mutlak boşanma nedenidir. Buna göre hakim, boşanma davası esnasında eşin diğer eşe pek kötü davranışlarda bulunduğunu tespit ederse boşanma kararı vermek zorundadır. Kanun bu kapsamda hakime takdir yetkisi vermemiştir.
Pek kötü davranış kavramı ile “diğer eşin vücut bütünlüğü ve sağlığına veya ruhsal sağlığına yönelik her türlü saldırı” anlatılmak istenmiştir. Pek kötü davranış kavramında cana kast dışarıda bırakılmış ise de her türlü baskı ve zulüm, kişilik haklarına tecavüz niteliğindeki filleri ve ağır hakaretleri kapsamaktadır. Burada dikkat edilmesi gereken husus, eşin bedensel veya ruhsal dengesini zedelemeye, tehlikeye düşürmeye yönelik hareketler fiziksel olabileceği gibi manevi de olabilir. Eşlerden birinin diğer eşe şiddet uygulaması, eve kapatıp hürriyetten yoksun kılması, beslenme ihtiyacını engellemesi (aç bırakması), normalin dışında cinsel ilişkiye zorlaması bu hareketlere örnek olarak gösterilmektedir. Hakim somut olayın konusuna göre pek kötü davranış niteliğindeki hareketleri tespit edecektir.
Pek kötü davranış sebebiyle boşanma davası açabilmek için fiili gerçekleştiren kişinin kurusu aranmaktadır. Bu sebeple fiili işleyen kişinin bunu bilinçli, kasti bir şekilde gerçekleştirmesi gerekmektedir. Bir diğer ifadeyle kötü davranışta bulunan eş, bu davranışın sonuçlarını bilmeli ve istemelidir. Bu sebebe dayanarak boşanma davası açmak için diğer eşin kusurlu olması gerekmektedir. Buna karşılık akıl hastası olan eşin diğerine pek kötü davranışta bulunması halinde bu gerekçeye dayanılamaz.
Hangi fiillerin pek kötü davranış kapsamında olduğuna dair kesin bir sıralama yapılamamaktadır. Dava esnasında hakim somut olaya göre değerlendirmede bulunarak pek kötü muameleyi tespit edecektir. Ancak birkaç örnek mevcuttur;
-Eşi aç bırakma,
-Eşi odaya kilitleme,
-Eşe dayak atma,
-Sürekli olarak eşle cinsel ilişkiye girme veya normalin dışındaki cinsel ilişkiye zorlama gibi eşi ruhen ve fiziken yıpratmaya yönelik olan fena, yoğun davranışlardır.
Pek kötü davranış nedeniyle boşanma davası affetme durumunda ve dava zamanaşımı süresinin dolmasından sonra açılamaz. Affetme açık olabileceği gibi örtülü şekilde de olabilir. Bir diğer ifadeyle eş, kendisine kötü muamele eden eşini açık bir şekilde affettiğini söyleyebileceği gibi örtülü olarak da affedebilir. Örtülü affın tereddüde yer vermemesi gerekir; örneğin pek kötü davranıştan sonra eşle birlikte tatile çıkılması, pek kötü davranıştan sonra özür dilemek için alınan hediyenin kabul edilmesi gibi hallerde örtülü affetmeden söz etmek mümkündür. Yine bunun tespitini somut olaya göre hakim yapacaktır.
Pek kötü davranış sebebine dayanarak boşanma davası açmak isteyen eşin, boşanma nedenini öğrenmesinden itibaren altı ay ve nedenin oluşmasından itibaren herhalde beş yıl içerisinde davasını açması gerekmektedir. Aksi takdirde TMK md. 162’de düzenlenmiş olan pek kötü davranış nedeniyle boşanma davası açılamaz. Ancak beş yıldan sonra pek kötü muamele sebebiyle genel boşanma sebebi olan evlilik birliğinin temelinden sarsılmasına (TMK md. 166) dayanarak boşanma davası açılabilir. Fakat bu halde mutlak boşanma sebebinden bahsedilemeyecektir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.