Pek kötü veya onur kırıcı davranış, Türk Medeni Kanunu'nun 162. maddesinde düzenlenen ve eşlerden birinin diğerine karşı uyguladığı ağır şiddet, eziyet, işkence veya insan onurunu zedeleyen hareketleri kapsayan mutlak boşanma sebebidir. Bu dava türünde, eylemin ispatlanması yeterlidir; ayrıca evlilik birliğinin sarsılıp sarsılmadığına bakılmaz, hakim boşanmaya karar vermek zorundadır.

Ankara Boşanma Avukatı olarak, özellikle şiddet mağduru müvekkillerimizin bu maddeye dayanarak açtığı davalarda, sadece boşanma değil, yüksek miktarda manevi tazminat da talep etmekteyiz. Bu rehberde, hangi davranışların "pek kötü" sayıldığını, dava açma sürelerini ve ispat yollarını inceledik.

1. Pek Kötü Davranış ve Onur Kırıcı Davranış Farkı

Kanun koyucu iki farklı eylemi aynı maddede düzenlemiştir. Yargıtay içtihatlarına göre bu kavramların kapsamı şöyledir:

Pek Kötü Davranış (Eziyet)

Eşin vücut bütünlüğüne ve sağlığına yönelik, acı veren ağır saldırılardır. Basit bir tokat değil, eziyet boyutuna varan şiddet eylemleridir.

• Ağır şekilde dövmek, yaralamak.
• Aç ve susuz bırakmak.
• Odaya kilitlemek, hürriyetinden yoksun bırakmak.
• Sürekli ve sistematik fiziksel şiddet uygulamak.

Onur Kırıcı Davranış

Eşin manevi varlığına, şerefine ve haysiyetine yönelik ağır saldırılardır. Her hakaret değil, ağır derecede onur kırıcı olanlar bu kapsama girer.

• Eşi toplum içinde aşağılamak, küçük düşürmek.
• Eş hakkında asılsız ve çirkin iftiralarda bulunmak (örneğin "fahişe" demek).
• Eşi evden kovmak (bazı durumlarda).

2. Hak Düşürücü Süreler ve Af (TMK m. 162)

Bu özel sebebe dayanarak boşanma davası açabilmek için süre şartlarına dikkat edilmelidir:

6 Ay ve 5 Yıl Kuralı

• 6 Ay: Mağdur eş, pek kötü davranışı veya onur kırıcı eylemi öğrendiği tarihten itibaren 6 ay içinde dava açmalıdır.
• 5 Yıl: Olayın üzerinden 5 yıl geçtikten sonra, bu sebebe dayalı dava açılamaz. (Ancak şiddetli geçimsizlik davası her zaman açılabilir).

Affetme Hali

Eğer eş, kendisine yapılan eziyeti veya hakareti affederse dava hakkı düşer. Af; sözlü, yazılı veya eylemli (örneğin şiddet gördükten sonra barışıp tatile gitmek, cinsel ilişkiye girmek) olabilir. Ancak korku ve baskı altında sessiz kalmak af sayılmaz.

3. Davanın Sonuçları: Tazminat ve Velayet

Pek kötü davranış, boşanmada "Tam Kusur" veya "Ağır Kusur" sayılır. Bu nedenle sonuçları ağırdır:

• Manevi Tazminat: Eziyet gören eşin kişilik hakları ağır saldırıya uğradığı için, hakim yüksek miktarda manevi tazminata hükmeder.
• Velayet: Şiddet uygulayan veya onur kırıcı davranan ebeveynin, çocuğun psikolojik gelişimine zarar vereceği kabul edilir. Bu nedenle velayet genellikle mağdur eşe verilir.
• Ceza Davası: Bu eylemler aynı zamanda TCK kapsamında "Kasten Yaralama", "Eziyet" veya "Hakaret" suçunu oluşturduğu için, boşanma davasıyla birlikte savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (Pek Kötü Davranış)

Soru: Tek bir tokat pek kötü davranış sayılır mı?

Yargıtay kararlarına göre, tek bir tokat veya basit itiş kakış "Pek Kötü Davranış" (m. 162) kapsamında değil, "Evlilik Birliğinin Sarsılması" (m. 166) kapsamında değerlendirilir. Pek kötü davranış için şiddetin eziyet boyutunda veya sürekli olması aranır.

Soru: Darp raporum yok, tanıkla ispatlayabilir miyim?

Evet. Darp raporu en güçlü delildir ancak şart değildir. Tanık beyanları, polis tutanakları, şiddet sonrası gönderilen mesajlar veya fotoğraflar da delil olarak kabul edilir.

Soru: Eşim akıl hastası olduğu için bana saldırıyor, bu maddeye dayanabilir miyim?

Hayır. Pek kötü davranış için eşin kusurlu (bilinçli) olması gerekir. Akıl hastalığı nedeniyle yapılan eylemlerde kusur yoktur. Bu durumda "Akıl Hastalığı Nedeniyle Boşanma" (m. 165) veya "Şiddetli Geçimsizlik" davası açılmalıdır.