Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHANBir İşin Yapılmasına veya Yapılmamasına İlişkin İlamların İcrası hakkında Para ve teminat alacakları dışındaki alacaklar için icra takibi yapabilmek için öncelikle mahkemeden söz konusu alacağa ilişkin mahkeme ilamı ile hüküm altına alınmış olması gereklidir.
Konusu paradan başka bir şey olan alacak çeşitleri;
Taşınır teslimi
Taşınmazların tahliye ve teslimi
Çocuk teslimi ve kişisel ilişki kurulması
Bir işin yapılmasına veya yapılmamasına ilişkin ilamların icrası
Bir işin yapılmasına ilişkin ilamların icrası ayni bir icradır. Söz konusu icra takibinde alacak bir işin yapılması olup, borçlu tarafından ilamda belirtilen iş yapılmadığında icra zoruyla iş yaptırılır. Taşınır tesliminin ilişkin icranın aksine bu icra türünde borçlu tarafından ilamda belirtilen iş yapılmadığında borç para borcuna dönüşmez.
Alacaklı kişi, işin yapılmasına ilişkin ilamı icra dairesine vererek icra takibi talep eder. Takip talebini alan icra müdürü borçluya icra emri gönderir. İcra emrinde ilamda belirtilen işin belirli süre içerisinde yapılması gerektiği aksi hale ilam hükmünün zorla yerine getirileceği yazılır. Belirli süreden kastımız ilamda işin yapılması için belirtilen süredir. İlamda işin ne kadar sürede yapılacağı belirtilmemiş ise icra müdürü işin niteliğine göre süreyi kendi belirler.
İlam konusu sadece borçlu tarafından yapılabilecek bir iş ise ve borçlu tarafından süresi içerisinde yapılmadığı durumda icra dairesinin ilamı aynen yerine getirmesi mümkün değildir. Bu durumda alacaklının şikayeti üzerine borçluya üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.
İlam konusu sadece borçlu tarafından yapılabilecek bir iş değil ise, ilam konusunu olan iş icra müdürü tarafından başkasına yaptırılır. Bu durumda önemli olan husus ilam konusu işin yapılması için gerekli olan giderlerin kimin tarafından karşılanacağıdır. Alacaklı tarafında gerekli giderlerin karşılanması durumunda; giderler alacaklıdan alınır ve iş başkasına yaptırılır. Borçlu işin ifası için gerekli tüm giderlerden sorumludur. İşin başkasına yaptırılmasının ardından borçludan giderler tahsil edilir. Borçlunun yeteri kadar malı haczedilir ve tahsil edilen tutar alacaklıya ödenir.
Alacaklının giderleri peşin olarak karşılamadığı durumda giderler için öncelikle borçlunun yeteri kadar malı haczedilir. Bunun için ayrı bir icra emrine gerek yoktur. Haczedilen mallar paraya çevrilir ve ilamda hükmolunan iş icra dairesi tarafından yaptırılır.
Bir işin yapılmamasına ilişkin ilamları icrasında, borçluya bir işin yapılmamasına ilişkin süre verilir. İcra emrine uymayan borçlu hakkında, alacaklının şikayeti üzerine, üç aya kadar tazyik hapsine karar verilir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.