Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Haksız tahrik, kişinin haksız bir fiile tepki olarak suç işlemesi nedeniyle cezasında kanunun belirlediği oranda indirim yapılması halidir. Kişiler kanunda sayılan bazı suçları işlerken, karşıdan gelen haksız bir eyleme tepki olarak bu suçları işleyebilmektedirler. Örneğin, kişinin kendisine hakaret eden kişiye karşı kasten yaralama suçunu işlemesi hali, haksız tahrik indirimi uygulanmasını gerektiren bir durumdur.
Haksız tahrik T.C.K’nın 29. Maddesinde şu şekilde düzenlenmiştir. T.C.K. 25 ‘’ Haksız bir fiilin meydana getirdiği hiddet veya şiddetli elemin etkisi altında suç işleyen kimseye,’’ denilmek suretiyle haksız tahrikin tanımı yapılmıştır. Haksız tahrik durumunda, işlenen suçun niteliğine ve haksız tahrikin ağırlığına göre kişinin cezasında indirim yapılmaktadır.
Haksız tahrik daha çok vücut dokunulmazlığına karşı işlenen ve şeref ve haysiyete yönelik işlenen suçlarda karşımıza çıkmaktadır. Örneğin, A şahsı B şahsına hakaret ediyor, B şahsı da hakaret eyleminin vermiş olduğu tepkiyle A’yı kasten yaralıyor. A şahsının B’ye hakaret etmesi, B açısından haksız tahrik oluşturmaktadır.
Haksız tahrik kişinin sadece kendisine yönelik olarak gerçekleşmeyebilir. Kişinin, eşine, çocuğuna, anne babasına yönelik gerçekleştirilen haksız bir eyleme karşı da kişinin vermiş olduğu tepki, hukuka aykırı fiil haksız tahrik kapsamında değerlendirilecektir. Örneğin, A’nın babası B tarafından kamuya açık alanda saldırıya ve hakarete uğruyor. A babasının saldırıya uğraması nedeniyle o anlık öfke ve sinirle B’yi darp ediyor. Bu durumda B haksız tahrik indiriminden yararlanacaktır.
Haksız tahrik altında haksız bir fiil gerçekleştirmek zorunda kalan kişi, o anlık sinir ve elzem durumuyla hareket etmelidir. Haksız tahrike sebep olan davranış nedeniyle kişi aradan uzun bir süre geçtikten sonra tepki verirse, bu halde haksız tahrik indiriminden yararlanamayacaktır. Haksız tahrik anlık gelişen, o anda tepki verilen davranışlar için söz konusu olmaktadır.
Haksız tahrik durumu her olaya göre farklılık arzetmektedir. Hakim olayları değerlendirir ve kişinin haksız tahrikten yararlanıp yararlanamayacağına karar verecektir. Özellikle karşılıklı kasten yaralama suçlarında ilk haksız eylemin kim tarafından gerçekleştiği tam olarak tespit edilememektedir. Bu gibi durumlarda Yargıtay’ın yerleşik içtihatlarına göre her iki taraf da haksız tahrik hükümlerinden yararlandırılacaktır.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.