Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Dolandırıcılık suçu ve cezası TCK’nın malvarlığına karşı suçlar bölümünde, 157 ile 159. maddeleri arasında düzenlenmiştir.
Dolandırıcılık suçu ülkemizde son yıllarda teknolojinin gelişmesiyle birlikte maalesef hızla artan bir suç konumuna gelmiştir. Dolandırıcılık suçu mağdurun bilgisizliği ve tecrübesizliğinden yararlanılarak, hileli davranışlarla mağduru zarara uğratma yönünde ortaya çıkan bir suçtur. Özellikle son yıllarda çok sık duyduğumuz ve karşılaştığımız telefon dolandırıcılığı en çok karşımıza çıkan dolandırıcılık türüdür. Cep telefonlarının ilk çıktığı dönemlerde, kullanılan hatların kontörlü olması sebebiyle, mağdurlar aranarak, bilgilerinin terör örgütleri eline geçtiğini, kendilerine kontör göndermeleri halinde bilgilerinin silineceklerinden bahisle mağdurlardan kontör istenmekteydi ve mağdurlar yargılanırız korkusuyla faillerin dedikleri numaralara kontör yüklemesi yapmaktaydı. Günümüzde ise, failler mağdurları telefonla arayarak hesap bilgilerinin suç örgütlerinin eline geçtiğini, kendilerinin emniyet mensubu olduğunu, isteklerini yerine getirdikleri taktirde herhangi bir şekilde ceza almayacaklarını söyleyerek, mağdurların banka hesaplarında olan paraları kendi belirledikleri hesaplara aktarılmasını sağlayarak bu suçu işlemektedirler.
Dolandırıcılık suçu TCK’nın 157. Maddesi uyarınca, hileli davranışlarla bir kimseyi aldatıp, kendine veya bir başkasına yarar sağlama amacıyla işlenen bir suçtur. Fail bir başkasını kandırarak, kandırdığı kişinin veya bir başkasının zarara uğramasına sebep olacaktır. Buradaki zarar malvarlığına yönelik bir zarardır. Dolandırıcılık suçu kasten işlenebilen bir suçtur. Failin mağduru kandırma ve zarara uğratma yönünde bir iradesi olmalıdır. Dolandırıcılık suçu takibi şikayete bağlı olmayan bir suç türüdür. Ancak TCK’nın 159. Maddesine göre suçun hukuki bir alacağın tahsili amacıyla işlenmesi halinde şikayete tabidir. Dolandırıcılık suçunun temel şekli (TCK 157) uzlaşma kapsamındadır. Nitelikli dolandırıcılık kural olarak uzlaşma kapsamında değildir ancak TCK’nın 167/2 maddesinde sayılan kişilere karşı işlenmesi halinde uzlaşma kapsamındadır.
TCK’nın 158. Maddesinde nitelikli dolandırıcılık suçu düzenlenmiştir. Nitelikli dolandırıcılık suçunda fail daha çok cezayla karşı karşıya kalmaktadır. Bu maddede dolandırıcılık suçunu nitelikli kılan mağdurun içinde bulunduğu durumlar ya da failin bu suçu işlerken kullanmış olduğu yöntemlerdir. Örneğin algılama yeteneği gelişmemiş kişiye karşı işlenen dolandırıcılık suçu ya da failin kendisini kamu görevlisi olarak tanıtarak bu suçu işlemesi halinde nitelikli dolandırıcılık durumu ortaya çıkmaktadır.
TCK’nın 159. Maddesi uyarınca suçun hukuki bir alacağın tahsili amacıyla işlenmesi halinde kanun koyucu daha az ceza öngörmüştür. Dolandırıcılık suçunda mağdurun zararının soruşturma ve kovuşturma aşamasında giderilmesi halinde cezada indirim uygulanmaktadır.
Dolandırıcılık suçu sonucunda mahkeme, suçun işlendiğine kanaat getirirse TCK’nın 157-159 Maddeleri uyarınca suç işleyen kişiye ceza vermekte, şartları varsa suç işleyenin cezasında indirim yapabileceği gibi artırım da yapabilmektedir. Hakim sonuç cezanın durumuna göre suç işleyen kişinin cezasını erteleyebilir, adli para cezasına çevirebilir ya da mahkumiyet kararı verebilir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.