İcra Hukukunda Süreler, alacaklıların alacağını tahsil etmesi ve borçluların kendilerini savunması için İcra ve İflas Kanunu'nda (İİK) kesin olarak belirlenmiş, uyulması zorunlu zaman dilimleridir. İcra hukukunda usul, esastan önce gelir. Bu nedenle, haklı olsanız bile süreyi kaçırmanız durumunda (örneğin 7 günlük itiraz süresi), borcu kabul etmiş sayılırsınız ve haciz tehdidiyle karşılaşırsınız.

Ankara'da İcra ve İflas Hukuku alanında uzmanlaşmış bir avukat olarak, müvekkillerimizin en çok karşılaştığı sorunun "süre kaçırma" olduğunu görüyoruz. Bu rehberde, itiraz süreleri, haciz isteme süreleri, satış süreleri ve şikayet süreleri gibi hayati önem taşıyan tüm zaman dilimlerini ve bunların nasıl hesaplanacağını detaylandırdık.

1. Sürelerin Niteliği: Hak Düşürücü mü, Düzenleyici mi?

İcra hukukunda süreler iki ana kategoriye ayrılır ve sonuçları birbirinden çok farklıdır:

A. Taraflar (Alacaklı/Borçlu) İçin Süreler (Hak Düşürücü)

Kanunda taraflar için öngörülen süreler (itiraz, şikayet, haciz isteme) hak düşürücü sürelerdir. Bu süreler geçirildiği takdirde, o işlemden doğan hak (örneğin itiraz hakkı) tamamen kaybedilir ve telafisi (mücbir sebep hariç) mümkün değildir. Hakim veya İcra Müdürü bu süreleri re'sen (kendiliğinden) dikkate alır.

B. İcra Organları İçin Süreler (Düzenleyici)

İcra dairesi veya mahkemesi için öngörülen süreler (örneğin dosyanın 3 gün içinde gönderilmesi) düzenleyici sürelerdir. Bu sürelerin geçmesi işlemi geçersiz kılmaz, ancak memurun disiplin sorumluluğunu doğurabilir.

2. İcra Hukukundaki En Kritik Süreler (Tablo)

Aşağıdaki süreler, bir icra dosyasının kaderini belirleyen temel sürelerdir:

• Ödeme Emrine İtiraz (İlamsız): Tebliğden itibaren 7 gün.
• Kambiyo Senedine İtiraz (Çek/Senet): Tebliğden itibaren 5 gün.
• İstinaf/Temyiz Süresi: İcra Mahkemesi kararlarına karşı 10 gün.
• Haciz İsteme Süresi: Ödeme emrinin tebliğinden itibaren 1 yıl. (İstenmezse dosya düşer).
• Satış İsteme Süresi: Haciz tarihinden itibaren; taşınırlar ve taşınmazlar için 1 yıl (2021 değişikliği ile süreler eşitlendi).
• Şikayet Süresi: İcra memurunun işlemini öğrendikten itibaren 7 gün. (Kamu düzenine aykırılıkta süresizdir).
• İstihkak Davası Açma Süresi: Hacizden haberdar olunduktan sonra 7 gün.

3. Süreler Nasıl Hesaplanır? (Tatil ve Başlangıç)

Sürelerin yanlış hesaplanması, hak kaybının en büyük nedenidir. İİK ve HMK'ya göre hesaplama kuralları şöyledir:

• Tebliğ Günü Sayılmaz: Süre, tebliğ edilen günün ertesi günü işlemeye başlar. (Örn: Pazartesi tebliğ edilirse, Salı günü 1. gündür).
• Resmi Tatiller Dahildir: Sürenin içine denk gelen hafta sonu veya bayram tatilleri süreye dahildir ve süreyi uzatmaz.
• Son Gün Tatile Denk Gelirse: Sürenin bittiği gün resmi tatile (Pazar, Bayram) denk gelirse, süre tatili takip eden ilk iş gününün mesai bitimine kadar uzar.
• Adli Tatil Yoktur: İcra işlerinde (haciz, satış, muhafaza vb.) adli tatil hükümleri uygulanmaz, süreler işlemeye devam eder. Sadece İcra Mahkemesi'ndeki bazı davalarda süre uzayabilir.

Sıkça Sorulan Sorular (İcra Süreleri)

Soru: 7 günlük itiraz süresini kaçırırsam ne yapabilirim?

Eğer elinizde olmayan bir nedenle (ağır hastalık, doğal afet) süreyi kaçırdıysanız, engelin kalktığı tarihten itibaren 3 gün içinde Gecikmiş İtiraz yoluna başvurabilirsiniz. Aksi takdirde takip kesinleşir ve borcu ödemek zorunda kalırsınız; tek çare Menfi Tespit Davası açmaktır.

Soru: Haciz koydurdum ama satış istemedim, haciz ne zaman düşer?

Taşınır ve taşınmaz mallarda haciz tarihinden itibaren 1 yıl içinde satış istemezseniz, haciz kendiliğinden düşer (kalkar). Dosya işlemden kaldırılır, yenilemek gerekir.

Soru: İcra takibi ne zaman zamanaşımına uğrar?

Dosyada hiçbir işlem yapılmazsa, son işlem tarihinden itibaren genel olarak 10 yıl (bonoda 3 yıl, çekte 3 yıl) sonra zamanaşımı gerçekleşir. Ancak alacaklının her "yenileme" talebi veya işlemi zamanaşımını keser ve süreyi baştan başlatır.