Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Kişiler işlemiş oldukları suçlar nedeniyle hapis cezası ya da adli para cezası ile cezalandırılmaktadırlar. Kanun koyucu tarafından kişilerin karşı karşıya kaldıkları yaptırımlar sadece bununla sınırlı değildir. Hapis cezasının sonucu olarak kişiler belirli hakları kullanmaktan da mahrum bırakılırlar. Kişilerin hangi haklardan mahrum bırakıldıkları mahkeme hükmünde açıkça belirtilmelidir. T.C.K’nın 53. maddesi uyarınca, kişi, kasten işlemiş olduğu suçtan dolayı hapis cezasına mahkûmiyetin kanuni sonucu olarak:
Kişi, işlemiş bulunduğu suç dolayısıyla mahkûm olduğu hapis cezasının infazı tamamlanıncaya kadar bu hakları kullanamaz. Mahkûm olduğu hapis cezası ertelenen veya koşullu salıverilen hükümlünün kendi altsoyu üzerindeki velayet, vesayet ve kayyımlık yetkileri açısından yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Mahkûm olduğu hapis cezası ertelenen hükümlü hakkında birinci fıkranın (e) bendinde söz konusu edilen hak yoksunluğunun uygulanmamasına karar verilebilir.
Kısa süreli hapis cezası ertelenmiş veya fiili işlediği sırada onsekiz yaşını doldurmamış olan kişiler hakkında birinci fıkra hükmü uygulanmaz.
Birinci fıkrada sayılan hak ve yetkilerden birinin kötüye kullanılması suretiyle işlenen suçlar dolayısıyla hapis cezasına mahkûmiyet halinde, ayrıca, cezanın infazından sonra işlemek üzere, hükmolunan cezanın yarısından bir katına kadar bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına karar verilir. Bu hak ve yetkilerden birinin kötüye kullanılması suretiyle işlenen suçlar dolayısıyla sadece adli para cezasına mahkûmiyet halinde, hükümde belirtilen gün sayısının yarısından bir katına kadar bu hak ve yetkinin kullanılmasının yasaklanmasına karar verilir. Hükmün kesinleşmesiyle icraya konan yasaklama ile ilgili süre, adlî para cezasının tamamen infazından itibaren işlemeye başlar. Belli bir meslek veya sanatın ya da trafik düzeninin gerektirdiği dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırılık dolayısıyla işlenen taksirli suçtan mahkûmiyet halinde, üç aydan az ve üç yıldan fazla olmamak üzere, bu meslek veya sanatın icrasının yasaklanmasına ya da sürücü belgesinin geri alınmasına karar verilebilir. Yasaklama ve geri alma hükmün kesinleşmesiyle yürürlüğe girer ve süre, cezanın tümüyle infazından itibaren işlemeye başlar.
Güvenlik tedbirleri, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) temel yapıtaşlarından birini oluşturur ve suç işleyen bireylere karşı uygulanan önleyici ve düzeltici tedbirleri kapsar. TCK'nın 53. maddesi, belirli haklardan yoksun bırakılma tedbirini ele alır ve bu, mahkum edilen bireylerin belirli haklarının geçici ya da kalıcı olarak engellenmesi anlamına gelir. Bu güvenlik tedbiri, özellikle toplumun güvenliğini tehdit eden veya suç işleme kapasitesine sahip olduğu değerlendirilen bireylerin, belirli haklara erişiminin sınırlandırılmasını içerir.
Belirli haklardan yoksun bırakma tedbiri, kamu hizmetlerinden yararlanma, belirli meslek veya faaliyetlerde bulunma, ehliyet alma, silah taşıma veya belirli kamu haklarını kullanma gibi hakları kapsayabilir. Bu tedbirin uygulanma süresi ve kapsamı, işlenen suçun niteliğine, failin kişiliğine ve topluma olası tehdit düzeyine bağlı olarak mahkeme tarafından belirlenir. Güvenlik tedbirleri, suçun tekrarlanma ihtimalini azaltma, bireyin topluma zarar verme potansiyelini sınırlama ve aynı zamanda bireyin rehabilite edilmesine katkı sağlama amacını taşır.
Ankara gibi büyük bir şehirde, güvenlik tedbirlerinin uygulanması ve özellikle belirli haklardan yoksun bırakılma tedbiri, ceza hukuku alanında uzmanlaşmış avukatların dikkatle ele alması gereken konular arasında yer alır. Bu tür tedbirler, bireyin sosyal ve profesyonel yaşamı üzerinde önemli etkilere sahip olabileceği için, avukatların müvekkillerini bu konuda bilgilendirme, savunma ve rehberlik etme sorumluluğu bulunmaktadır.
Avukatlar, güvenlik tedbirlerinin uygulanmasına ilişkin davalarda, müvekkillerinin haklarını korumak ve tedbirlerin adil bir şekilde uygulanmasını sağlamak için önemli bir rol sahiptir. Bu süreçte avukatlar, tedbirin uygulanma nedenlerini, süresini ve müvekkillerine olan etkilerini dikkatle inceleyerek, gerekirse tedbirin hafifletilmesi veya kaldırılması için yasal başvurularda bulunabilirler.
Güvenlik tedbirleri ve özellikle belirli haklardan yoksun bırakılma, bireylerin temel hak ve özgürlüklerine müdahale edebilecek ciddi yaptırımlar olduğundan, bu tedbirlerin uygulanması sırasında dikkatli bir yargısal değerlendirme yapılması esastır. Bu değerlendirme sürecinde, suçun toplum üzerindeki etkisi, failin davranışları ve tekrar suç işleme ihtimali gibi çeşitli faktörler göz önünde bulundurulur.
Güvenlik tedbirleri ve belirli haklardan yoksun bırakma tedbiri, Türk Ceza Kanunu kapsamında uygulanan önemli yaptırımlardır ve bu tedbirlerin uygulanması, hem bireyin hem de toplumun güvenliğini koruma amacı taşır.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.