Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
Ceza Hukukunda Kast: Türk ceza hukukunda kişilerin yapmış olduğu hukuka aykırı davranışlar suç olarak düzenlenmiştir. Kişinin hukuka aykırı davranışının cezalandırılması için, kişinin eylemi ve neticeyi bilerek ve isteyerek gerçekleştirmesi gerekmektedir.
TCK’nın 21. Maddesi uyarınca suçun oluşması kastın varlığına bağlıdır. Kast, suçun kanuni tanımındaki unsurların bilerek ve istenerek gerçekleştirilmesidir. Kişinin, suçun kanuni tanımındaki unsurların gerçekleşebileceğini öngörmesine rağmen, fiili işlemesi halinde olası kast vardır. Bu halde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda müebbet hapis cezasına, müebbet hapis cezasını gerektiren suçlarda yirmi yıldan yirmibeş yıla kadar hapis cezasına hükmolunur; diğer suçlarda ise temel ceza üçte birden yarısına kadar indirilir denilmektedir.
Türk Ceza Kanunu uyarınca kast doğrudan ve olası kast olarak 2’ye ayrılmaktadır. Doğrudan kastta fail, eylemi bilerek ve isteyerek gerçekleştirmekte, neticenin de gerçekleşmesini amaçlamaktadır. Örneğin, fail mağduru yaralama niyetiyle silahla ateş ediyor ve bunun sonucunda mağdur yaralanıyorsa, burada doğrudan kastla işlenen yaralama suçu söz konusudur. Olası kastta ise, fail eylemi gerçekleştirdiğinde oluşacak neticeyi biliyor ancak olursa olsun mantığıyla hareket ediyorsa burada olası kastla işlenen bir suç söz konusudur. Örneğin, fail kasten yaralamak istediği kişiye karşı silahla ateş ettiğinde yanındaki kişinin de yaralanabileceğini öngörüyor buna rağmen silahla ateş ediyorsa ve asıl mağdurun yanındaki kişi de yaralanıyorsa burada olası kastla yaralama suçundan bahsetmekteyiz.
Uygulamada doğrudan kast ve olası kast kavramlarını ayırt etmekte bir takım güçlükler yaşanmaktadır. Özellikle olası kastta olursa olsun düşüncesiyle hareket eden failin yapmış olduğu eylemi nitelendirmek oldukça güçtür. Burada sonuçtan ziyade failin düşüncesini okuma durumu ortaya çıkmaktadır. Özellikle trafik kazalarında bu durum sıkça karşılaşılmaktadır. Yargıtay’ın benimsemiş olduğu son görüşlere bakıldığında, failin aşırı hızlı ve yüksek promilde alkollü olması durumunda kaza yapması halinde, failin eylemi olası kastla işlenen suç olarak değerlendirilmektedir. Oysa ki trafik kazaları taksirle işlenebilen bir suçtur. Ancak Yargıtay aşırı hızlı ve alkollü araç kullanan failin bu davranışını olası kastla suç işlemekten cezalandırmaktadır.
Ceza hukukunda kast kavramı, suçun bilerek ve isteyerek işlenmesi anlamına gelir ve Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 21. maddesinde düzenlenmiştir. Kast, ceza hukukunun temel unsurlarından biri olarak kabul edilir ve bir suçun unsurlarının oluşabilmesi için failin hareketini, bu hareketin sonucunu öngörmesi ve bu sonucu istemesi gerekir. Bu bağlamda, kastın varlığı, bir suçun kasıtlı olarak işlendiğinin göstergesi olup, failin suçun sonucuna yönelik bilinçli bir irade göstermesini ifade eder.
Kastın iki temel türü bulunmaktadır: doğrudan kast ve olası kast. Doğrudan kast, failin hareketinin sonucunu doğrudan istemesi durumudur. Bu türde, failin amacı, hareketinin doğrudan sonucunu meydana getirmektir. Örneğin, bir kişinin başka bir kişiyi yaralamak amacıyla hareket etmesi, doğrudan kastın bir örneğidir. Olası kast ise, failin hareketinin sonucunu öngörmesine rağmen bu sonucu kabul edilmesi durumudur. Fail, hareketinin sonucunu direkt olarak istemese de, bu sonucun gerçekleşmesi ihtimalini göze alır ve kabul eder. Bu, failin hareketinin olası sonuçlarına karşı kayıtsız kaldığını ve bu sonuçların gerçekleşmesini umursamadığını gösterir.
Ankara gibi büyük bir şehirde, kast kavramı, ceza davalarında sıkça karşılaşılan bir konudur ve avukatların bu konuda derin bir bilgi birikimine sahip olması gerekir. Ceza hukuku alanında uzmanlaşmış avukatlar, kastın farklı türlerini, bu türlerin yasal sonuçlarını ve kastın bir suçun unsurları içindeki yerini anlamakta ve müvekkillerini bu konularda bilgilendirmekte son derece yetkindirler. Kastın varlığının belirlenmesi, suçun niteliğinin anlaşılması ve cezai sorumluluğun tespiti açısından kritik öneme sahiptir.
Ceza davalarında, avukatların kastı anlama ve açıklama yetenekleri, müvekkillerinin savunmasını etkili bir şekilde yapmaları için zorunludur. Avukatlar, delilleri değerlendirirken ve mahkemede argümanlarını sunarken, failin hareketinin arkasındaki niyeti ve bu hareketin sonuçlarını öngörme kapasitesini dikkate alır. Bu süreç, suçun kasıtlı olarak mı yoksa başka bir hukuki kategori altında mı işlendiğini belirlemek için önemlidir.
Ankara'da ceza hukuku alanında hizmet veren avukatlar, kastın hukuki boyutlarını, yargılamalar sırasında nasıl ele alınması ve değerlendirilmesi gerektiğini müvekkillerine açık bir şekilde anlatır. Bu, hem suçu işleyen kişilerin adil bir yargılamaya tabi tutulmalarını hem de mağdurların haklarının korunmasını sağlamak için elzemdir. Avukatların bu konudaki uzmanlığı, ceza hukukunun karmaşık yapısını anlamak ve müvekkillerini en iyi şekilde temsil etmek için gereklidir. Kast kavramı, Türk Ceza Kanunu'nun önemli bir unsuru olarak, suçun kasıtlı olarak işlenip işlenmediğinin anlaşılmasında merkezi bir rol sahiptir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.