Kartalhan Hukuk & Danışmanlık Av. Meltem KARTALHAN
İcra takibinin iptali; hakkında icra takibi başlatılan borçlu, icra takibinin kesinleşmesinin ardından alacaklıya borcunu ödemiş ise; alacaklının borçluya karşı başlattığı icra takibini geri alması yani vazgeçmesi gerekmektedir. Ancak alacaklının söz konusu icra takibini kötüniyetli olarak sürdürmesi durumuna karşı borçluyu korumak amacıyla icra takibinin iptali yolu kanunda düzenlenmiştir.
İcra takibinin iptalinde borçlunun icra takibine konu borcu icra dairesine ödemesi durumunda borcundan kurtulur ve icra dairesi tarafından icra takibi sonlandırılır. Borçlunun icra dairesine ödeme yapması durumunda icra dairesinin borcun kapatıldığına ilişkin kontrolü yapması kolaydır. Ancak borçlu söz konusu borcu icra dairesi dışında alacaklıya ödemiş ise bu durumun icra müdürü tarafından tespit edilmesi oldukça zordur. Borcun sona erme sebepleri; ödeme, ibra, hibe, terkin, takas vb. olabilir. Yapılan bu ödemenin tam ve doğru yapılıp yapılmadığının anlaşılabilmesi için yapılacak olan inceleme için icra müdürü değil, icra mahkemeleri görevlendirilmiştir.
İcra takibinin iptaline karar verilebilmesi için ödemenin icra takibi kesinleştikten sonra yapılmış olması gereklidir. Takip tarihinden önce veya takip tarihi ile itiraz tarihi arasında yapılan ödemeler itiraz dilekçesi ile ileri sürülmelidir. Ayrıca borçlunun icra takibinin iptalini isteyebilmesi için, borcun tamamının ve ferilerinin istenmiş olması gereklidir.
Borçlu, icra mahkemesinde, borcun son erdiğini (ödeme, takas, ibra vb. ) ancak alacaklı tarafından verilmiş imzası noterlikçe onaylı bir belge veya imzası alacaklı tarafından ikrar edilmiş bir adi belge ile ispat edebilir. Borçlu, borcun sona erdiğini sayılan belgeler dışında başka tanık, yemin vb. Gibi delillerle ispat edemez.
İcra ve İflas Kanunu
Madde 71 –" Borçlu, takibin kesinleşmesinden sonraki devrede borcun ve ferilerinin itfa edildiğini yahut alacaklının kendisine bir mühlet verdiğini noterden tasdikli veya imzası ikrar edilmiş bir belge ile ispat ederse, takibin iptal veya talikini her zaman icra mahkemesinden istiyebilir. Borçlu, takibin kesinleşmesinden sonraki devrede borcun zamanaşımına uğradığını ileri sürecek olursa, 33 a. maddesi hükmü kıyasen uygulanır." denilmektedir.
İcra takibinin iptali, borçluların, genellikle usulsüzlük veya haksızlık nedeniyle başlatılan icra takibine karşı yasal haklarını kullanarak bu süreci durdurma veya iptal ettirme işlemidir. İcra takibi, alacaklıların borçlarını tahsil etmek için başvurduğu yasal bir süreçken, bazen yanlışlık, anlaşmazlık veya hukuki eksiklikler nedeniyle borçlular mağdur olabilir. İcra takibinin iptali ile ilgili bazı temel özellikler:
Usulsüzlük ve İtiraz Hakları: Borçlu, icra takibinde usulsüzlük olduğunu düşünüyorsa, örneğin yanlış kişiye yapılan takip, hatalı miktar, zaman aşımına uğramış borç gibi durumlar için itiraz edebilir. İtiraz, takibin durmasını veya iptal edilmesini sağlayabilir.
Yargısal İnceleme: İcra takibinin iptali genellikle bir mahkeme kararı ile gerçekleşir. Borçlu, icra mahkemesine başvurarak takibin durdurulmasını veya iptal edilmesini talep eder. Mahkeme, delilleri ve iddiaları inceleyerek bir karar verir.
Belgeler ve Kanıtlar: İcra takibinin iptali sürecinde, borçlunun itirazını destekleyecek belge ve kanıtların sunulması önemlidir. Bu, ödeme makbuzları, sözleşmeler veya diğer hukuki belgeler olabilir.
Hukuki Danışmanlık: İcra takibinin iptal süreci karmaşık hukuki prosedürler içerebilir. Borçluların, haklarını korumak ve en iyi sonucu almak için genellikle bir avukata danışmaları önerilir.
Sonuç ve Etkiler: İcra takibinin iptali, borçlunun mali yükümlülüklerinden tamamen kurtulması anlamına gelmez. İptal, takibin usulsüz olduğu durumlar için geçerlidir ve alacaklı, borcu tahsil etmek için başka yasal yollar deneyebilir.
İcra takibinin iptali, borçluların haksız ve usulsüz icra işlemlerine karşı korunmasını sağlayan önemli bir yasal mekanizmadır. Borçluların haklarını etkili bir şekilde kullanabilmeleri ve mali haklarını savunabilmeleri için sürecin doğru anlaşılması ve uygun hukuki desteğin alınması büyük önem taşır. Her icra takibinin iptali talebi, yasalar çerçevesinde adil bir şekilde işlem görmeli ve tüm tarafların hakları dikkate alınarak değerlendirilmelidir. Bu süreç, toplumda hukuki güvenliği ve mali adaleti sağlamak için kritik bir role sahiptir.
Yukarıda değinilmiş olan hususlar genel hatları ile kaleme alınmış olup; her somut olay birbirinden farklı özellikler taşıyabileceğinden hak kaybına uğramamanız adına bir hukuk bürosu ile iletişime geçip profesyonel destek almanızı öneririz.